Aardig of niet aardig is irrelevant

TeunColumns & verhalen

Met een vriend speel ik af en toe het spel ‘aardig of niet aardig?’: de één noemt een naam van een bekend persoon en de ander zegt of hij aardig is of niet. In het echt.

Het spel is niet spannend, maar veel plezier kun je er wel mee hebben. Het geeft aanleiding voor geanimeerde discussies, want wie weet nu of iemand in het echt een leuke man of vrouw is? Hoe iemand overkomt op televisie hoeft niets te zeggen. Met knap acteerwerk kun je een heel eind komen. Daarom geven de getuigenissen van mensen die de beroemdheden in het echt hebben ontmoet de doorslag. Bruce Springsteen bijvoorbeeld. Leuke kerel toch? Geeft alles op het podium. Held van velen.

Maar wat vertelde een vooraanstaand popjournalist en fan van The Boss mij? Toen hij hem eindelijk mocht interviewen bleek hij een chagrijnige, onsympathieke diva te zijn. Niet aardig.

Jim Kerr van de Simple Minds daarentegen: reuze aardig. Zelfs journalisten die zijn werk waardeloos vinden (en dat zijn er nogal wat), worden met alle egards door de Schotse zanger ontvangen. Ik heb zelf overigens tal van onaardige mensen ontmoet die op de buis reuze aardig overkomen. Topacteurs dus, vergis je niet.

Van sommige mensen is min of meer algemeen bekend of ze aardig zijn of waren: Harry Mulisch arrogant, Wim Kok, humeurig en Freek de Jonge, tja Freek de Jonge… De afgelopen tijd viel er naar aanleiding van zijn jubileum veel te lezen over Freeks talent én over zijn onaardigheid (en arrogantie, dat gaat kennelijk vaak samen). Maar waarom eigenlijk?

‘Aardig of niet aardig’ is een onderhoudend spel voor verloren uren, maar het is irrelevant om kunstenaars en politici mee te beoordelen. Is Freek goed? Dan is hij goed. Is hij het niet? Pak hem aan. Hoe hij zich over collega’s uitlaat, zijn lichtman behandelt of tegen een schouwburgdirecteur uitvalt, is niet relevant.

De aardigheidscultus is doorgeslagen. Zeker in de politiek. Zie al die politici tijdens interviews geforceerd hun mondhoeken omhoogtrekken: lach! Kijk vrolijk! Ook als er niets te lachen valt. Want de kiezer moet ze aardig vinden. Premier Mark Rutte vergaat het – op het zwakzinnige af – makkelijk, maar PvdA-leider Diederik Samsom kost het zichtbaar moeite. Hij is eigenlijk woedend – ‘Niemand begrijpt mij, hoe vaak met ik het nog uitleggen?!’ – maar perst toch steeds weer die mondhoeken naar boven. Slecht acteren is desastreus.

Ik heb er schoon genoeg van. Wees gewoon eens lekker boos, Diederik. En voor de hele Nederlandse politiek zou ik adviseren: probeer het eens met ernst. Dat heeft Wim Kok nooit een procentje populariteit gekost. Of Ruud Lubbers. Van een beetje gravitas is geen enkele staatsman ooit minder geworden.

Deel dit verhaal