Chiquita staat op tegen borstkanker. Daar kwam ik achter toen ik op Instagram een roze tegel zag met daarop twee vrijwel identieke afbeeldingen van hun bekende logo, de in een geelblauwe jurk gestoken vrouw met een hoed vol tropische vruchten. Eronder de tekst ‘Small change big difference.’

Roze stickers en Chiquita

Uit de uitleg op de site blijkt het nobele doel van de fruitgigant: ’Ter ere van de Breast Cancer Awareness Month in oktober geeft Chiquita zijn iconische blauwe sticker opnieuw een roze make-over die past bij de Pink Ribbon, een internationaal symbool voor het bewustzijn van borstkanker.’ Wow, een roze sticker op alle bananen! Voor Chiquita is geen zee te hoog als het om deze rotziekte gaat. Het bedrijf is het vooral om ‘het bewustzijn van preventie en vroegtijdige opsporing’ te doen.

In het kader van de preventie (neem ik aan) kun je na het statement over de roze sticker meteen doorklikken naar het hoofdstuk ‘recepten’. Hier lees ik dat ‘onze bananen geweldige ingrediënten zijn in talloze gezonde recepten.’ En dat ‘we weten dat borstkanker nog niet genezen is. Echter, zijn we voorstander van het idee dat we preventie onze beste kans kunnen geven door een gezonde levensstijl.’

‘Een Chiquita bananen-smoothie a day keeps the doctor away’

Boven een recept voor een bananensplit met havermout prijkt: ‘Dit recept voldoet aan de voedingsrichtlijnen van de American Cancer Society.’ Maar even verderop staat toch ook even de disclaimer ‘De American Cancer Society ondersteunt geen enkel product of dienst.’ Verderop lees ik: ‘Wij geloven dat bananen het beste fruit zijn voor de gezondheid, en dit recept zal ook een gelovige van jou maken’ en ‘Een Chiquita bananen-smoothie a day keeps the doctor away, luidt een Amerikaans gezegde’.

Dit is toch wel erg kras. Ze formuleren het heel slim, met hun ‘Amerikaans gezegde’, maar hier wordt toch omfloerst de suggestie gewekt dat je de dokter (en dus borstkanker) buiten de deur kunt houden met Chiquitabananen. Natuurlijk maakt een gezonde leefstijl uit, maar kanker is toch vooral een combinatie van vette pech en erfelijkheid (ook dikke pech). Dit riekt naar reclame over de ruggen van patiënten.

Bananencultuur

Het is sowieso wrang dat Chiquita zich opwerpt als prediker voor preventie en gezondheid. Niet alleen heeft het bedrijf een verleden van onfrisse inmenging in de politiek van Latijns-Amerikaanse landen (‘bananenrepublieken’) en is het veroordeeld voor het betalen van paramilitaire organisaties in Colombia, ook is het veelvuldig in het nieuws vanwege het intensief gebruik van pesticiden, die geregeld met vliegtuigen over bananenplantages worden gespoten.

De bananencultuur is een monocultuur. Enorme stukken regenwoud zijn gekapt voor eindeloze bananenplantages, van wereldwijd bijna uitsluitend één ras, Cavendish. Daarom zijn bananen uitermate gevoelig voor ziektes en resistentie tegen bestrijdingsmiddelen. Door de pesticides raken bodems uitgeput en het grondwater vervuild.

Ziek door bananen

Ook zijn arbeiders op plantages er ziek van geworden, zoals fairetradeorganisatie Max Havelaar eerder in een rapport schreef: ‘Onvruchtbaarheid, afwijkingen bij het nageslacht, maag- en huidkanker en aandoeningen aan neus, ogen en vingernagels zijn veel voorkomende gevolgen.’ Elders las ik over de verschrikkelijke ziektes die de bananenteelt onder arbeiders in Costa Rica veroorzaakte, waar meer landbouwgif per hectare werd gebruikt dan waar ook in de wereld en over het gebruik van verboden pesticides, waaronder het dodelijke Paraquat in Ecuador. Tegen al deze ellende kan een roze stickertje weinig uitrichten.

Afbeelding: Screenshot van de Chiquita-website met informatie over de campagne PINK POWER tegen borstkanker

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant