Ik heb een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie tegen vitaminebedrijf Swisse, omdat het in een reclame onzin verkoopt die gevaarlijk kan zijn. In die reclame zegt de voice-over: ‘Wist je dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamines eigenlijk het minimum is, en kom je daar wel altijd aan?’ Heel vreemd. Sinds wanneer is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) een minimum?

Gezondheidshoogleraar Jaap Seidell is stellig in zijn afkeuring: ‘Dat is dus niet waar. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is geen minimum. Het minimum is nog veel lager. De aanbevolen hoeveelheid moet je ook niet overschrijden. Daar kun je vitaminevergiftiging van krijgen: een overdosis toxische effecten van te veel vitamines.’

Wat voor klachten kun je krijgen?
‘Allerlei ellende. Hersenafwijkingen, neurologische schade … De schaatser Sven Kramer (gesponsord door Swisse, TvdK) kreeg een overdosis vitamine B6, waardoor hij een heel seizoen niet kon presteren. Je moet daar voorzichtig mee zijn.’

Is dit een gevaarlijke reclame?
‘Ja, in principe wel.’

Ook het Voedingscentrum keurt de reclame af. Astrid Postma, expert voeding en gezondheid: ‘Er is berekend dat de ADH in principe genoeg is voor 97,5 % van de mensen. Hierbij is een ruime marge genomen. Veel mensen krijgen met minder al voldoende binnen.’

De ADH is geen minimumeis?
‘Nee. Overigens heeft iemand al bij de Reclame Code Commissie over deze reclame geklaagd en die klacht is afgewezen. Dat vind ik heel apart. De KOAG/KAG, de keuringsraad die de uitspraak toetst, vindt deze reclame dus kunnen. Volgens mij zitten ze ernaast. Ik vind het misleidend, want dit klopt helemaal niet.’

Tijd voor een weerwoord van vitamineproducent Swisse. Die stuurt mij een ingewikkelde mail waaruit moet blijken dat de ADH toch echt een minimum is: ‘Deze tv-reclame is voorgelegd aan de Keuringsraad KOAG/KAG, juist om op voorhand de boodschap te toetsen. Deze instantie heeft deze reclame-uiting goedgekeurd.’ De KOAG/KAG! De instantie die de reclame voor uitzending heeft goedgekeurd is dus dezelfde die later een klacht tegen de reclame afkeurt! De KOAG/ KAG, overigens een raar zelfregulerend orgaan van de industrie, mag dus oordelen over zijn eigen beslissingen. Dat kan toch niet?

Verder zegt Swisse dat ‘de term ‘minimum’ is afgeleid van een grafiek van de Gezondheidsraad’.

Vindt de Gezondheidsraad de ADH inderdaad een minimum? Caroline Spaaij, secretaris voeding, mailt mij: ‘De ADH is geen minimum. Het is het innameniveau waarbij iemand er gerust op kan zijn dat deze voor iedereen en dus ook voor hemzelf/haarzelf toereikend is. Er zijn per definitie onvoldoende aanwijzingen dat mensen meer dan de ADH nodig zouden hebben voor een optimale gezondheid, anders was de ADH wel op een hoger niveau vastgesteld. Bij veel vitamines en mineralen resulteren niet alleen lage, maar ook hoge doseringen in gezondheidsrisico’s.’

Duidelijke taal. Ik dien een klacht in bij de Reclame Code Commissie en krijg vrij snel antwoord: ‘De voorzitter maakt gebruik van zijn bevoegdheid om uw klacht direct af te wijzen.’ Ik kan wel in beroep, tegen betaling van 15 euro. Dan moet de hele commissie zich over mijn klacht buigen. Uiteraard doe ik dat. Wat mij betreft gaat de uitspraak niet meer alleen over Swisse, maar ook over de geloofwaardigheid van de (zelfregulerende) Reclame Code Commissie.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.