Is Shell nu zo slim of Staatsbosbeheer zo dom? Op de radio hoorde ik een spotje waarin een boswachter enthousiast vertelde over een initiatief om miljoenen bomen te planten. Hij hield als kind al van de natuur en nu zou die natuur ook voor de toekomst bewaard blijven. De boswachter was van Staatsbosbeheer en de reclame was van… Shell! U weet wel, die oliegigant die terechtstaat in Den Haag voor enorme olielekken in de Nigerdelta waardoor daar de grond ernstig is vervuild en het drinkwater ondrinkbaar. Bewoners procederen al twaalf jaar om de rommel opgeruimd te krijgen. Die oliegigant.

Milieuridder Shell

Iedere keer ben ik weer met stomheid geslagen als een overduidelijk milieuvervuilend bedrijf zich via marketing en reclame als milieuridder wil voordoen. Waarom blijven ze dit doen? Dat radiospotje had ook van Greenpeace kunnen zijn: als er een club goed bezig is voor onze planeet, zo suggereert de commercial, dan moet het wel Shell zijn. U weet wel, Shell, de producent van olie die zorgt voor een enorme uitstoot van CO₂, en daarmee voor de opwarming van de aarde. Wie gelooft zo’n reclame nou? Normaal gesproken niemand.

Alleen nu hebben de vervuilers de handen ineengeslagen met een partij van redelijk onbesproken groen gedrag: Staatsbosbeheer. Redelijk onbesproken, want juist op Staatsbosbeheer is veel kritiek, omdat ze zo veel bomen kappen voor biodiversiteit en de exploitatie van hun terreinen. Maar goed, nu zijn de Staatsboswachters dus wel voor meer bomen. Shell betaalt de natuurorganisatie om vijf miljoen bomen te planten. In ruil daarvoor mag de oliereus daarmee goede sier maken. 

Greenwashing

Zo zien we boswachter Hans – inmiddels heb ik een prachtige commercial gevonden – door een bos struinen, mos aaien en een handje bladeren oprapen. Hans vertelt hoe fijn hij het vindt dat hij bomen mag planten met Shell. Aan het eind zegt een voice-over: ‘We helpen Hans, boswachter bij Staatsbosbeheer, met het herstellen van ecosystemen.’ Maar wie hebben een groot aandeel in het vernielen van die ecosystemen, lieve Shell-mensen? Jullie toch zeker?

Waarom werkt Staatsbosbeheer mee aan deze publieke greenwashing van oppervervuiler en klimaatopwarmer Shell? Op hun website legt de baas van de natuurbeheerder het uit: ‘Zonder de steun van Shell kunnen wij eenvoudigweg geen vijf miljoen bomen aanplanten.’ En dus ben je bereid in ruil voor een leuk en mooi project in Nederland een van de grootste vervuilers ter wereld een groen imago geven? Omdat jullie het niet kunnen betalen en Shell wel? Enig idee hoe zij dat geld hebben verdiend? In dat opzicht is wat Shell op de eigen site zegt extra cynisch: ‘Samen planten we bomen. Shell hoopt zo bij te dragen aan een toekomst met minder CO₂.’

Imagoboost

De vervuiler betaalt, hoor je weleens. Het principe wordt zelden toegepast. Want natuurlijk moet Shell miljoenen bomen planten, miljarden misschien wel, om de klimaatopwarmende effecten van zijn industrie te compenseren. Dat is wel het minste wat je kunt doen. Maar om je voor deze minimale inspanning op de borst te kloppen als milieustrijder is én niet chic én domweg idioot. 

Staatsbosbeheer had het geld moeten aannemen onder voorwaarde dat Shell er geen enkele ruchtbaarheid aan zou geven. Nu heeft het de oliereus voor een fooi een enorme imagoboost gegeven.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.

Afbeelding: Annette via Pixabay