In Nederland klaagland staan regeltjes hoog in de toptien. Er zijn te veel regels en vooral ondernemers worden er gek van: terrasstoelen moeten binnen de lijntjes staan, ramen lappen mag niet op een ladder en wie zijn medewerkers lunch wil geven, moet elk personeelslid zelf € 3,50 laten bijbetalen, anders geef je loon in natura.

Stoekrijtverbod

Graag memoreer ik de heisa over het stoepkrijtverbod van een paar jaar geleden. Dit gold weliswaar meer voor kleine mensen dan voor kleine ondernemers, maar toch. In tal van gemeenten stond in de Algemene Plaatselijke Verordening dat krijten op de stoep op een een fikse boete kon rekenen.

Na landelijke ophef hebben veel gemeenten (alle?) de bepaling uit de verordening gehaald. Niet iedereen vond dat nodig, ‘want dit verbod werd toch niet gehandhaafd’. Kleine kinderen hoefden heus niet hun spaarpot om te keren als ze betrapt werden op het tekenen van een hinkelbaan voor de deur.

Handhaving

En zo is het wel vaker. Waar wij goed zijn in regels maken, zijn wij slecht in het handhaven van die regels. Dat is fijn voor de hinkelaars, de straatartiesten en territoriumafbakeners op Koningsdag. Misschien komen ook de ladderlappers, de lunchverstrekkers en de terrasgrensoverschrijders goed weg.

Maar soms is het ernstiger. Ik noem twee handhavingsorganen die totaal niet berekend zijn op hun taak: de NVWA (de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) en de IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd).

NVWA

Zolang de NVWA bestaat, is het er een puinhoop. In juni verscheen een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid waarin die concludeerde dat de controle op de voedselveiligheid ernstig tekortschiet: ‘De NVWA heeft onvoldoende capaciteit en deskundigheid voor het in beeld brengen van opkomende voedselveiligheidsrisico’s bij het toezicht, opsporing, risicobeoordeling en laboratoriumanalyses.’

IGJ

En dan de IGJ. Al jaren komen er verhalen naar buiten over malafide zorgondernemers die geld in hun eigen zak steken en hun cliënten niet de zorg geven die ze verdienen. Met De Monitor maakten we jaren geleden een programma over een mevrouw die pgb’s opstreek en de kinderen voor wie de zorg bedoeld was, stalde in een hotel.

Pointer en Follow the Money kwamen de afgelopen weken nog met verhalen over dubieuze winsten die zorgcowboys maken. Afgelopen dinsdag zat ik met de inspecteur-generaal van de Inspectie in een radioprogramma. Zij reageerde geschokt op alle misstanden en vond het tijd ‘om met alle betrokken partijen om tafel te gaan zitten om de problemen aan te pakken’. Alsof deze misstanden niet al jaren spelen! De urgentie (of de capaciteit) om de problemen aan te pakken, lijkt bij de Inspectie niet groot. De cowboys kunnen hun gang gaan.

Appverbod

Laatst stond een meisje huilend naast een agent. Ze werd beboet voor appen. Het meisje huilde tranen met tuiten. Die 95 euro was duidelijk een flink bedrag voor haar. Ik vond het zielig, maar was ook tevreden. Als zij haar verhaal vertelt aan haar vrienden en anderen hebben ook zulke verhalen, dan is het met dat appen zo gedaan.

Helaas gaat het meestal anders. Nog dagelijks zie ik fietsers zwalken over straat met het hoofd gericht op een mobieltje. Dat appverbod wordt veel te slap gehandhaafd. Daarom stel ik nog één nieuwe regel voor: maak alleen nog nieuwe regels als je ze ook gaat handhaven.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.