‘Het is niet complex, wij maken het complex.’ Caroline van der Plas besprak bij Beau wat er moest gebeuren in Den Haag en de rest van Nederland na het succes van de BBB. Ze bleek de burger op één te willen zetten. De overheid moest er voor de burger zijn en niet andersom. Beau glunderde bij zoveel daadkracht naar de rest van de talkshowgasten en zei iets als: ‘Daar kunnen we het allemaal wel mee eens zijn, toch?’

Bureaucratie

Politiek duider Joost Vullings, ook met een glimlach, want voor je het weet word je aan een andere talkshowtafel als zuurpruim weggezet, probeerde er voorzichtig toch iets tegen in te brengen. Dat eigenlijk alle partijen dat willen en dat zoiets in de praktijk heel ingewikkeld blijkt: ‘Het is taaie materie.’

Caroline vond het onzin. Je moest het gewoon simpel en pragmatisch bekijken. Daar was ze tenslotte groot mee geworden. Je moest bijvoorbeeld eens naar al die ministeries met al die bureaucratie en regels kijken. Schaf 10 procent van alle bureaucratische regels af en we zouden miljarden besparen! De talkshowtafel was er even stil van. Gouden idee!

De belastingdienst kan bijna niks meer

Totdat Vullings op zijn allervriendelijkst weer roet in het eten kwam gooien: keer op keer hadden kabinetten zich voorgenomen 10 procent van de regels te schrappen, maar steeds was het mislukt. Van der Plas liet zich niet uit het veld slaan. Dan moesten we maar beginnen met het afschaffen van al die consultantsbureaus en adviesbureaus. Die kosten de overheid ook heel veel geld.

En daar heeft ze een punt.

Maar om van die dure externe krachten af te komen, moet je de overheid niet kleiner maken, maar groter. Kijk naar de belastingdienst. Die kan tegenwoordig bijna niks meer. Sinds de toeslagenaffaire weten we dat het heel onverstandig is om deze dienst met nieuw beleid op te zadelen. Ze maken er binnen de kortste keren een potje van.

Te moeilijk voor de belastingdienst

Afgelopen week verscheen er een rapport over het plan om de btw op groente en fruit te verlagen. Dat wordt afgeraden. Het levert te weinig gezondheidswinst op en het is te ingewikkeld voor, jawel, de belastingdienst. Die kan juridisch niet rondkrijgen wanneer iets wel groente en fruit is en wanneer niet. Is een pizza met paprika groente en een appeltaart fruit? Te moeilijk voor de overbelaste belastingdienst.

Is dit nu complex of maken we het complex? Kun je niet gewoon beginnen met een regeling voor alleen rauwe en onbewerkte groente en fruit? Kustaw Bessems denkt dat het slimmer is er niet aan te beginnen. Nu de overheid zo steunt en kraakt, is het misschien slimmer vaker niks te doen.

De mindere goden bleven over

Dat de overheid vaak zo weinig kan én dat er zo vaak dure consultants worden ingehuurd, komt nu juist door bezuinigingen die de efficiëntie van de departementen moet vergroten. Bij de belastingdienst hebben ze nota bene een paar jaar geleden zo’n aantrekkelijke regeling aangeboden aan ambtenaren die wilden vertrekken, dat de grootste talenten, die gemakkelijk elders een baan konden krijgen, het geld pakten en de organisatie verlieten.

Het kostte het ministerie handenvol geld en de mindere goden bleven over.

Van der Plas heeft gelijk

En wat nu als er moeilijk beleid moet worden gemaakt? Dan worden diezelfde mensen die zijn vertrokken voor véél meer geld als consultants ingehuurd. Dus Van der Plas heeft gelijk: we moeten minder van die consultants inhuren. Maar dat kan alleen met meer overheid.

Afbeelding: attiliovaccaro via Pixabay

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant