Wat heeft Hugo de Jonge de afgelopen maanden eigenlijk gedaan? We weten dat hij druk was met de onfortuinlijke lijsttrekkersverkiezing van het CDA, die hij nipt won door zich te profileren als minister die het coronamonster daadkrachtig te lijf ging. Hadden we hem niet allemaal zien shinen naast Mark en Irma? Daar stond toch een staatsman van stavast?

Nou, misschien toch niet. Toen al ging hij een paar keer flink de mist in. Zo leidde de groots aangekondigde ‘appathon’ maar niet tot een goede corona-app en bleef het zorgpersoneel te lang kampen met een tekort aan beschermingsmiddelen.

Waar was Hugo de Jonge?

Toen waren er verzachtende omstandigheden. Niemand wist hoe je zo’n pandemie moest aanpakken. Rutte had het over ‘met 50 procent van de kennis 100 procent van de besluiten nemen’. Ga er maar aan staan. Alle waardering en begrip voor de mensen die deze verantwoordelijkheid durven te nemen.

Maar nu, aan het begin van de tweede coronagolf, neemt het begrip voor dit soort blunders af. Waar was Hugo de Jonge mee bezig toen hij genoeg testcapaciteit moet regelen? Was hij te druk met de partij, Pieter Omzigt en zichzelf?

Testen, testen, testen

Aan het eind van de eerste golf was duidelijk hoe een tweede golf aangepakt moest worden: testen, testen, testen. We zouden iedereen met een hoestje of een kuchje de moeder testen en als iemand besmet was, dan zouden we razendsnel uitzoeken met wie hij in contact was geweest. Indammen, was het devies. Dat is nu al hopeloos mislukt.

Het blijkt onmogelijk alle contacten van besmette personen op te sporen én dat testen begint langzamerhand in het honderd te lopen: bij 86 van de 100 teststraten in Nederland is volgens de landelijke GGD de komende dagen geen plek. Een afspraak maken voor later mag niet. Zo kun je dus dagen wachten voordat je eindelijk eens getest kunt worden en nog meer dagen voordat je de uitslag hebt.

Toch staat op de coronasite van de Rijksoverheid: ‘Heeft u klachten zoals verkoudheid, hoesten, verhoging of plotseling verlies van smaak of reuk? Laat u dan zo snel mogelijk testen op het coronavirus.’ Zo snel mogelijk, dus. Wanneer dan?

Grote puinhoop

Ergerlijk is hoe soms op zogenaamde ‘prettesten’ wordt gezinspeeld als oorzaak van de huidige problemen. Ook door De Jonge. Dat is natuurlijk een afleidingsmanoeuvre om zijn eigen falen te maskeren. Hugo de Jonge: ‘Op dit moment is de vraag naar testen gewoon groter dan de laboratoria met hun materialen aankunnen.’ Daar zit de crux. Niet bij de teststraten, maar bij de laboratoria. Die kunnen het niet aan.

Maar wie had ervoor moeten zorgen dat er voldoende testcapaciteit zou zijn? Wie had kunnen weten dat deze behoefte immens zou worden, zeker als wordt opgeroepen om je bij verkoudheid, hoesten of verhoging zo snel mogelijk te laten testen? Juist: minister De Jonge. Als in de koudere maanden straks half Nederland snottert, dan wordt dit één grote puinhoop die het hele land lamlegt.

Bij televisieprogramma’s is de producer de grote organisator. Die moet zorgen dat voor opnames de juiste mensen, middelen en locaties beschikbaar zijn. Bellen, regelen, bestellen. Hugo de Jonge heeft de baan van een superproducer. Alleen bellen en bestellen kan hij niet. Daardoor zitten we nu weer zonder de middelen die we nodig hebben.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.