Het is natuurlijk goed dat de commissie-Van Rijn de televisiewereld heeft doorgelicht, maar veel zal het voorlopig niet uithalen. De mensen aan de top en de figuren met aanzien zullen zich blijven gedragen als zonnekoningen en hardwerkende redacteuren onderaan de ladder zullen nog steeds worden uitgewrongen, zich onbeschoft gedrag moeten laten welgevallen en van het ene rotcontractje naar het andere hoppen. Bijna niemand krijgt een vaste baan, dus bijna niemand heeft genoeg bestaanszekerheid om de baas tegen te spreken en zijn grenzen te bewaken.

Champions League

Hoe dat komt? Omdat ze bij de televisie denken dat ze ongelooflijk bijzonder zijn. Uit het rapport-Van Rijn blijkt dat het begrip Champions League meermalen door programmamakers is gebruikt om het belang van het eigen werk te beschrijven. In haar fantastische column voor Spijkers met Koppen maakte cabaretier Vera van Zelm hier al korte metten mee. Zo belangrijk is dat hele voetbal nu ook weer niet. Voetballers (en televisiepresentatoren) zijn tenslotte geen kinderartsen of leiders van vredesmissies.

Maar als je wel gelooft dat de wereld stopt met draaien als je talkshowtje of je reportage een keer wat minder goed gelukt is, dat het een ramp is als je concurrent de gast heeft waar jij op aasde en als je van die gedachte ook nog eens enorm gespannen raakt (de combinatie van stress en opgeblazen zelfbelang komt in Hilversum bovenmatig veel voor), dan kan het niet alleen gebeuren dat je je medewerkers onder enorme druk zet, maar dat je dat ook gerechtvaardigd vindt. Want: Champions League.

Dat deze managementstijl fnuikend is voor de creativiteit van medewerkers en programma’s niet beter maakt, is extra wrang.

Redacteur bij Editie NL

Ik moest hieraan denken toen ik op Instagram een foto zag, geplaatst door journalist en schrijver Arja Mari, van een personeelsadvertentie voor het RTL-programma Editie NL. Het programma zoekt een redacteur voor drie maanden (!). Als je zo weinig te bieden hebt, lijkt enige bescheidenheid gepast, maar niet bij Editie NL, dat immers: ‘al jaren een van de succesvolste nieuwsprogramma’s van Nederland’ is. Champions League.

En dus vragen ze iemand die ‘collega’s kan verbluffen met verrassende, creatieve, waanzinnige ideeën’, een ‘supernieuwsgierige nieuwsvolger die met ideeën komt waar nog niemand aan heeft gedacht’, die flexibel is – ‘jij schakelt sneller dan Max Verstappen’ – en ‘ambitieus: is er een verslaggever ziek? Jij bent al onderweg om hem te vervangen’. De hele advertentie zou zo, inclusief de absurde termijn van drie maanden, uit het rapport Van Rijn kunnen komen. Als secundaire arbeidsvoorwaarden worden bootcamp en yoga op kantoor aangeboden en een abonnement op Videoland.

Wat verdient dat eigenlijk, redacteur bij Editie NL?

Gewoonlijk staat er bij zo’n advertentie een nummer dat je kunt bellen voor meer informatie. Hier niet. Bij de advertentie staat alleen: ‘Ik kijk ernaar uit je sollicitatie te ontvangen. Julia E.’ Zonder nummer dus. Vreemd. In de regel is een voornaam met een achternaam-initiaal voorbehouden aan mensen die van een misdrijf worden verdacht en een enkele rockster.

Wat verdient dat eigenlijk, redacteur bij Editie NL? Ook dat staat nergens. Wel mag je bij je sollicitatie aangeven wat voor salaris je verwacht. Als sollicitant zou ik denken: hoe enorm prestigieus jullie ook moge zijn, als jullie drie maanden Max Verstappen willen, dan moeten jullie ook Max betalen: minimaal 10 duizend euro per maand en geen Videoland-abonnement maar HBO.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant

Afbeelding: Gerd Altmann via Pixabay