Alleen het rendement telt

TeunColumns & verhalen

‘Wie jong is en niet links heeft geen hart, wie oud is en niet rechts heeft geen verstand.’ Ik zou bijna op z’n dominee Gremdaats willen zeggen: Kent u die uitdrukking? Hij wordt meestal schamper lachend gebruikt door een – inderdaad – ouder persoon, meestal een man, om zich teweer te stellen tegen de bespiegelingen en beschuldigingen van een representant van een jongere generatie. Zeg: een financieel geslaagde vader op het verjaardagsfeestje van zijn idealistische, studerende zoon.

Om woest van te worden: droom maar van een betere wereld, jongen; als je ouder wordt zoals ik, een gedesillusioneerde man met een saaie baan die evengoed wel betaalt voor mijn saaie vrouw, de saaie wintersport en de saaie vakanties naar Toscane en de molensteenhypotheek, zul je er wel achter komen dat het in de wereld niet draait om de rest van de wereld, maar alleen om jezelf! Om geld verdienen!

Ik ben inmiddels oud, de veertig ruimschoots gepasseerd, maar zeker niet rechtser geworden. Eerder linkser. Of ik ben hetzelfde gebleven en de wereld om mij heen is, in ieder geval Nederland, rechtser geworden. Het lijkt erop alsof iedereen nu zegt: het gaat niet om de ander, het gaat om geld verdienen!

Op het journaal zag ik minister Dijsselbloem weer met zijn allerstrengste bokkenpruik over de Grieken praten: meer en sneller bezuinigen, voldoen aan de eisen van de EU, van de trojka! Daarna een reportage over hoe moeilijk het was nog handel te drijven met Griekenland. Niemand heeft daar nog geld om iets voor te financieren. Vind je het gek? Waar is de (economisch doordachte) grootmoedigheid van het Marshallplan?

Ik sprak de afgelopen maanden mensen die door de sociale dienst als potentiële misdadigers waren behandeld. Een moeder die op haar kleinkinderen paste, een man die had opgetreden op Koningsdag: pats, tienduizenden euro’s mochten ze terugbetalen.

Had iemand nog geprobeerd een redelijk gesprek met deze mensen te voeren? Nee hoor, je bent schuldig tot het tegendeel is bewezen. En wat wil de sociaaldemocratische minister Plasterk? Nog meer inzetten op uitkeringsfraude, nog meer geheime inspecties, nog meer verklikkers. Begrijp mij niet verkeerd, fraude is fout, maar zo op mensen jagen is fouter.

En dan de instellingen die het openbaar nut zouden moeten dienen: scholen, universiteiten, crèches en woningbouwcorporaties. Allemaal ten prooi gevallen aan durfkapitalisten, vastgoedbeleggers en managers die alleen denken aan efficiëntie. Universiteiten bouwen campussen die ze niet kunnen betalen en schrappen daarom studies die te weinig opleveren, wat heb je nu eigenlijk aan Hongaars? Studenten worden door hun studietijd gejaagd – een verkeerde keuze is financieel funest. Corporaties verkopen woningen omdat ze zo meer geld opleveren dan als huurhuis voor arme drommels. De sociale dienst is er louter nog om mensen van een uitkering af te houden.

Niets is meer waarvoor het is. Alleen het rendement telt. Het openbaar nut is kapot. Leve de revolutie!

Deel dit verhaal