Vliegen is heilig in Nederland. Dat we weer allemaal overvolle vliegtuigen in mogen, is hoogst merkwaardig maar niet verbazingwekkend. Sinds mensenheugenis heeft de Nederlandse politiek er alles aan gedaan om de luchtvaart te behagen: jaar in jaar uit heeft Schiphol mogen groeien en klachten over geluidsoverlast, fijnstof en andere milieuschade werden weggewimpeld, vaak door creatief met normen om te springen.

Zo bestaan rondom Schiphol zogenaamde ‘geluidscontouren’ met een gemiddeld geluidsniveau over de hele dag. Ook de momenten waarop er niets overvliegt, tellen dus mee. Het schreeuwende lawaai van een overvliegende Boeing 777 of een Megaliner van Airbus worden in de statistieken verdund tot verwaarloosbaar geluid.

Vliegveld Lelystad

En dan zijn er de plannen voor het vliegveld bij Lelystad. Volgens de burgemeester van Harderwijk zou de coronacrisis zomaar nieuwe kansen kunnen bieden. Hij twitterde een paar dagen geleden: ‘Wanneer de vliegtuigen vanwege corona met veel minder passagiers mogen gaan vliegen, vraagt dit met de huidige capaciteit of om minder te gaan vliegen of om meer vliegtuigen. Lelystad Airport komt daardoor in een ander perspectief te staan en misschien is opening dan wel eerder nodig in plaats van later.’

Wanneer de vliegtuigen vanwege Corona met veel minder passagiers mogen gaan vliegen vraagt dit met huidige capaciteit of om minder te gaan vliegen of om meer vliegtuigen. Lelystad AirPort daardoor in ander perspectief en misschien is opening dan wel eerder nodig ipv later. https://t.co/LJtswN5pIM

— Bgm Harm-Jan vSchaik (@HarmJanvSchaik) June 5, 2020

De burgemeester reageerde stomverbaasd op de felle kritiek die zijn tweet uitlokte: ‘Ik houd hiermee ook geen pleidooi voor eerdere opening, maar ik stel gewoon een vraag.’ Juist. Het zou natuurlijk kunnen, maar doorgaans stellen politici en bestuurders zelden ‘gewoon een vraag’.

Veilig vliegen

De inschatting van de burgemeester dat vliegtuigen met minder passagiers gaan vliegen, lijkt sowieso niet te kloppen. Zo komen er geen regels om aan boord anderhalve meter afstand te houden. Is dat niet gevaarlijk? Volgens Jaap van Dissel, tegenover de NOS, is de kans dat iemand met corona een heel vliegtuig besmet buitengewoon klein: ‘Dat heeft zich nog nooit voorgedaan. Terwijl mensen brakend met ebola in toestellen hebben gezeten, bij wijze van spreken. En vaak heeft dat überhaupt geen besmettingen opgeleverd.’

Áls iemand toch besmet blijkt, dan kun je later via contactonderzoek heel makkelijk andere, mogelijk besmette personen opsporen. Dat de anderhalvemeternorm in het vliegtuig niet wordt gehanteerd, snapt Van Dissel wel: ‘Ik kan me voorstellen dat het ingewikkelder is om dat in vliegtuigen aan te kunnen houden, om toch nog tegen redelijke prijzen te kunnen vliegen. Maar in eerste instantie is het aan vliegtuigmaatschappijen om te laten zien dat ze mensen op een veilige wijze vervoeren.’ 

Eigen verantwoordelijkheid

Uitermate vreemd allemaal. Jaap van Dissel is viroloog en wat een maatregel voor de vliegprijzen betekent, is niet zijn vakgebied. Maar als het overeind houden van bedrijfstakken nu toch ook tot zijn pakket behoort, waarom kan dit dan niet in theaters en restaurants? Die dreigen ook failliet te gaan met zo’n lage bezettingsgraad. En als in je in vliegtuigen alleen de mensen direct om je heen kunt besmetten, dan is het in schouwburgen en de horeca ook zo. En ook daar kun je, als iemand toch ziek is geworden, met een goed reserveringssysteem prima achteraf contactonderzoek doen. 

Tenslotte de eigen verantwoordelijkheid die voor luchtvaartmaatschappijen zo belangrijk is. De theaters waren al voor de absurde afkondiging van 30 personen in het publiek als maatregel bezig met plannen om zoveel mogelijk mensen binnen te kunnen laten met inachtneming van alle richtlijnen, inclusief de anderhalve meter. Daar heeft de regering niets mee gedaan. Vliegen is heilig in Nederland. 

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.

Afbeelding: Jeanine via Pixabay