Hier te lande is de teneur rondom het Songfestival nogal somber. Vanwege de onfortuinlijke gebeurtenissen rond Joost Klein en, daar waren ook elders in Europa veel mensen boos over, de deelname van Israël. Dat land voert een verschrikkelijke oorlog waarbij vele duizenden onschuldige burgerslachtoffers vallen, onder wie veel kinderen. Die onvrede en woede snap ik. Hierdoor leek deze editie van het liedjesfestijn misschien een fiasco, maar dan is het fijn als er ook iemand wijst op de dingen die wél goed zijn gegaan. Laat mij als marketingbeschouwer en sloganexpert een poging wagen.

United by Music

Wist u dat de EBU, het samenwerkingsverband van Europese publieke omroepen, vorig jaar een permanente slogan voor het Songfestival heeft aangenomen? Één goede voor eens en altijd. Komt ie: ’United by music’. Mooi hè? De slogan wil de ‘universele en verenigende kracht van muziek benadrukken.’ En verdomd, ik heb hem nu een paar keer op mijn tong geproefd en iedere keer komen dezelfde smaken naar boven: universeel, verenigend, kracht, muziek. Om in songsferen te blijven: wat een banger!

‘Het Eurovisie Songfestival is meer dan alleen een liedjeswedstrijd’

Festivalbaas Martin Österdahl: ‘Het Eurovisie Songfestival is meer dan alleen een liedjeswedstrijd; het is een viering van de kracht van muziek om mensen samen te brengen. Het is de perfecte slogan om onze waarden van inclusiviteit, gelijkheid, universaliteit en het vieren van diversiteit door middel van muziek te onderstrepen.’

De uitvoerend producent van dit jaar voegde er aan toe: ‘De slogan weerspiegelt het vermogen van de wedstrijd om verschillen te overbruggen en een gevoel van gedeelde gemeenschap te creëren, ongeacht nationaliteit, taal of achtergrond.’ Prachtig.

Een oproep tot vrede of provocatie?

Helaas leek de realiteit zich deze keer niet zo goed aan de slogan te houden. Daar kunnen marketeers woest om worden. Dat werden de jongens en meisjes van Eurovisie dan ook. Als je net hebt afgesproken dat er eenheid is, dan zal er ook eenheid zijn! Daarom was het kandidaten verboden kritiek op Israël uit te spreken (het festival is a-politiek!) en was zelfs een statement voor vrede en verbroedering (huh, music unites toch?) zoals de Franse artiest Slimane afgaf, niet toegestaan. Je zou je achter de oren kunnen krabben als een oproep tot vrede als provocatie wordt opgevat.

Een Songfestival vol chaos, ruzie en woede

Muziek bleek de afgelopen dagen toch niet zo sterk te verenigen als gehoopt. Door de oorlog in Gaza en het gedoe rond Klein, was er eerder chaos, ruzie en woede: er waren demonstraties op straat, de Israëlische zangeres werd uitgejouwd en de Songfestivalbaas ook. De Ierse kandidaat diende een klacht in tegen Israël, puntengevers haakten af, actievoerders werden uit de zaal gezet en de winnaar van vorig jaar kondigde aan de prijs niet te zullen uitreiken als Israël zou winnen.

Overigens was er thuis door technische trucs weinig te horen van het boegeroep tijdens het optreden van Israël. Music unites, ook als dat niet zo is. Zou een dergelijk spel met de waarheid passen in de missie van algemeen directeur Noel Curran van de EBU: ‘Publieke media zijn de hoeksteen van democratische samenlevingen. Het is onze rol om hun waarden te verdedigen en ervoor te zorgen dat onze leden een cruciale rol blijven spelen in de cultuur, de samenleving en het publieke debat in Europa.’

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant

Afbeelding: StockSnap via Pixabay