Nog steeds zegt driekwart van de ondernemers dat ze kampen met personeelstekort. Mijn boerenklompen zeggen mij dat dit én gunstig moet zijn voor de onderhandelingspositie van werknemers (vraag en aanbod, nietwaar) én dat deze situatie ons ertoe zou moeten nopen zacht geveerde limousines met comfortabele bekleding over de grenzen te sturen om arbeidsmigranten te smeken onze kant op te komen. Al dat werk moet natuurlijk wel worden gedaan.

De Echte Nederlander

Dat laatste gaat waarschijnlijk niet gebeuren. De verkiezingsuitslag laat zien dat een groot deel van de Nederlanders liever heeft dat onze economie vastloopt dan dat er nog meer mensen hiernaartoe komen die er anders uitzien, een gekke taal spreken en er gewoontes op na houden die niet de onze zijn. Waarschijnlijk eten ze ook nog raar.

We laten het werk liever opknappen door de Echte Nederlander, je weet wel, die gast voor wie Geert Wilders zich hardmaakt. Op veel plekken zal dat nog niet meevallen. De afgelopen jaren heb ik bijvoorbeeld veel tuinders geïnterviewd die zeiden graag met Ons Volk te willen werken, maar dat Ons Volk daar zelf helaas minder happig op was.

Als de Ware Hollander al een keer op een vacature reageerde, dan was hij meestal snel weer vertrokken vanwege het zware werk, de geringe betaling en de onplezierige werktijden. We kunnen natuurlijk de grenzen sluiten om ons van vreemde smetten te bevrijden, maar zelf blijken we niet in staat of bereid dat zware en vervelende werk nog te doen. Zeker niet voor weinig.

Positie van de arbeider

En terecht natuurlijk. Zeker als er zo’n tekort aan personeel is, ga je natuurlijk geen vervelende uitbuitbaantjes doen. Toch worden er nog steeds veel werknemers door hun bazen uitgeknepen, zeker zzp’ers aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Die werken in feite nog steeds als werknemer, maar zijn op papier zelfstandig. Ze hebben weinig rechten en worden, zoals in de tijd van de garnalenpellers ‘per stuk’ betaald. Hoe ellendig zo’n bestaan eruit kan zien, laat Ken Loach zien in de fantastische film Sorry, we missed you over een gestreste, over de kling gejaagde pakjesbezorger.

Ondanks het personeelstekort kan de positie van de arbeiders dus beter. Om dat te bereiken moeten zij niet individueel proberen betere omstandigheden af te dwingen, maar collectief. Een prachtig voorbeeld hiervan is nu al enkele maanden te zien in Zweden.

Maandenlang staken

Tesla, het autobedrijf dat in handen is van de verschrikkelijke, vakbondhatende Elon Musk, weigert daar met de metaalbond te onderhandelen over de cao van de werknemers. Daarom staken de automonteurs nu al een paar maanden. Maar daar blijft het niet bij. Alle andere sectoren die iets met de autofabrikant te maken hebben, tonen zich solidair: postbestellers leveren geen brieven en pakjes meer af bij Tesla, schoonmakers maken de kantoren van het bedrijf niet meer schoon en havenarbeiders laten geen auto’s meer aan wal komen. Inmiddels gaan de acties zelfs de grens over: ook de werknemers in Deense havens weigeren nu Tesla’s aan land te laten komen. Ook de Noren en Finnen hebben zich solidair verklaard.

In deze donkere tijden zijn dit soort berichten lichtpuntjes. Ik word er vrolijk van. Je kunt arrogante ceo’s met miljarden in de zakken die denken regels van landen en rechten van mensen aan de laars te kunnen lappen, op de knieën dwingen. Verenigt u!

Afbeelding bovenaan: Staking door het grafisch personeel van de NDU in Rotterdam op 14 februari 1977. Twee stakers staan met een spandoek voor het kantoor van de NDU. Fotocollectie Anefo, CC0, fotograaf Hans Peters

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant