Ik keek naar een filmpje van Coca-Cola en nu ben ik misselijk. In het filmpje legt het bedrijf uit hoezeer het zich inspant voor gezonde schoolkantines. Niet door, wat je met een beetje gezond verstand zou denken, zijn producten uit de scholen terug te trekken, maar juist door alle schoolgebouwen vol te stouwen met frisdrankautomaten. In een gelikt animatiefilmpje zien we mensen langs een mand met groente en fruit fietsen.

Dat fietsen en die mand hebben natuurlijk geen zier met cola te maken, maar komen wel lekker gezond over. Dat is precies wat het bedrijf wil. Al snel begint een colastem te vertellen dat Coca-Cola een bijdrage wil leveren aan onze gezondheid. Hoe dan? In beeld komen een blikje cola zero, een flesje water en een flesje ijsthee die ‘minder, weinig of geen calorieën bevatten’. Een drankje met suiker, één met nepsuiker en water dus. Of we daarmee de gezondheidsoorlog gaan winnen is de vraag. Water is natuurlijk prima (waarom niet gewoon uit de kraan?), maar light frisdrank is zeker niet gezond.

En dan moeten we in het filmpje nog naar school. Coca-Cola, vertelt de voice-over, past bij het voortgezet onderwijs een eigen speciale gedragscode toe – hoe sympathiek is dat? – en is ondertekenaar van het Akkoord Gezonde Voeding op Scholen. In beeld verschijnen nu flesjes en blikjes Fanta, cola, ijsthee, water en Dr. Pepper. Later komt ook Sprite nog voorbij. De colastem begint met zijn slotpleidooi. Het pleidooi dat alle bedrijven altijd en overal houden als ze ons rotzooi willen verkopen: het gaat om keuzevrijheid en de verantwoordelijkheid van de consument. Dat is handig voor bedrijven, want als de consument alle verantwoordelijkheid draagt, dan treft noch henzelf, noch de schoolleiding enige blaam: ‘We vinden het belangrijk dat leerlingen kunnen kiezen uit een verantwoord aanbod, want als je kunt kiezen varieer je ook meer.’ Voor die keuzevrijheid en variatie is het kennelijk nodig in scholen enorme automaten te plaatsen met frisdranken vol suiker en nepsuiker. En dus water. Wees niet bang dat leerlingen toch naar de Sprite of de Coca-Cola grijpen, want ‘ook promoten we op scholen alleen de gezonde drinksuggesties’. Pak van mijn hart.

Oorzaak van al deze ellende is dat Akkoord Gezonde Voeding. In dit akkoord hebben cateraars, automatenleveranciers, producenten en andere toeleveranciers zich gecommitteerd aan gezondere voeding op scholen. Ondertekenaars zijn een paar cateringbedrijven en ook Mars(!), Peijnenburg(!) en dus Coca-Cola(!). In de praktijk betekent dit dat het gezonder maken van de schoolkantines aan deze bedrijven wordt overgelaten. En dat zij dus goede sier kunnen maken met elk klein light- stapje dat ze zetten. Het wordt tijd dat we weer baas worden op onze eigen scholen. Na het dividenddebacle met Unilever, het witwasschandaal met ING en die vertoning met al die ceo’s die met de bus naar Rutte gingen, moeten wij het bedrijfsleven weer terugduwen in zijn hok.

Lieve Coca-Cola en Mars, u hoeft niet meer met ons mee te denken. Wij weten zelf al hoe we de school gezonder krijgen: al uw rommel de school uit. Zo snel mogelijk.

Afbeelding: Achim Thiemermann via Pixabay

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.