Heeft u vrienden? Een vrouw? Een man? Kinderen? Heeft u collega’s? Of zelfs mensen die voor u werken en met hun arbeid mede bepalen hoe dik u uw boterhammen kunt beleggen?

Als u een of meer van deze vragen met ja hebt beantwoord, dan dient u vertrouwen te hebben. Dat die vrouw of man u niet belazert, dat die collega’s geen stapels printpapier mee naar huis nemen of bedrijfsgeheimen op Marktplaats aanbieden en dat die kinderen niet stiekem af en toe een euro uit uw portemonnee halen. Om het een beetje gezellig te houden heb je vertrouwen nodig. Dacht ik altijd.

Totdat ik de radioreclame van Hoffmann Bedrijfsrecherche hoorde: ‘Vertrouwen is goed, Hoffmann is beter.’ Bijna dagelijks schalt die verontrustende tekst uit mijn radiootje. Ik sta ermee op en ik ga ermee naar bed. Dat doet wat met een mens. Is dat vertrouwen niet veel te naïef? Wie weet wat iedereen maar uitspookt terwijl ik ze een potje loop te vertrouwen! Is het dan niet veel veiliger mijn hele omgeving eens even flink preventief te laten onderzoeken? Of houdt juist geen huwelijk, geen bedrijf en geen samenleving stand als we vertrouwen inruilen voor rechercheonderzoek?

Tijd voor de Wc-Eendvraag aan de directeur van Hoffmannn, Richard Franken:

Waarom is Hoffmannn beter dan vertrouwen?
‘Wat is jouw digitale uitleg daarvan?’

Mijn wat?
‘Jouw zwart-wit uitleg.’

O ja, nou… dan luidt mijn digitale vertaling: vertrouwen is goed, de Stasi is beter.
‘Ehm, in zekere zin is dat ook een controlemechanisme in die tijd geweest. Alleen dat overtrof alles. Dat had niks meer met normen en waarden te maken. Maar ik vind dat mensen, of het nu om je partner je kinderen of je werknemers gaat, recht hebben op een bepaalde vorm van controle. Als je bijvoorbeeld nalaat de betrouwbaarheidsaspecten in een bedrijf te controleren, dan kunnen de goeden lijden onder het disfunctioneren van een enkeling.’

Als je ook ‘vrouw en kinderen’ noemt, dan klinkt dat alsof we op weg zijn naar een heel enge maatschappij.
‘Nou, de controle moet dus altijd een hoger belang dienen, en dat moet zo onafhankelijk mogelijk getoetst worden. Daar hebben we allemaal instituten voor in Nederland.’

Ik werk ook met mensen samen. In eerste instantie vertrouw ik die gewoon.
‘Dat is de beste grondhouding.’

Als er geen enkel vermoeden bestaat dat er iets niet in de haak is, dan lijkt mij vertrouwen beter dan Hoffmann.
‘Klopt, klopt. Behalve als jij processen doet die je zelf nauwelijks kunt overzien qua risico’s. Dan is het altijd goed om preventief een analyse te laten maken.’

Vinden jullie vertrouwen naïef?
‘Bedrijven moeten uitgaan van vertrouwen, maar dat is niet blindelings. We moeten dat ook controleren. Vertrouwen moet niet leiden tot je kop in het zand steken voor vreemde verschijnselen.’

Maar als er geen spulletjes verdwijnen of rapporten ergens komen te liggen waar ze niet horen, dan is vertrouwen goed genoeg?
‘Dat is het grondbeginsel. Wij werken hier met tachtig man ook niet in een constante sfeer van wantrouwen.’

We moeten de slogan dus niet als een algehele oproep tegen het vertrouwen zien?
‘Duizend procent niet. Het is een slogan met een knipoog. Dat het management van een bedrijf begrijpt: waar ik werk met mensen kunnen dissonanten zijn. Dat moet ik in de gaten houden.’

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.