Het gebeurt geregeld dat de caissière van de Vomar bij mij in de buurt een keel opzet terwijl ik aan het afrekenen ben: ‘Kassa drie gaat nu ook open!’ Waarom wacht zij niet even beleefd met het roepen van haar mededeling tot ik heb betaald? Of, nog beter: waarom gaat kassa drie niet gewoon open zonder dat daar schel geschreeuw aan vooraf moet gaan? Inmiddels weet ik het antwoord: paniek.

Dit licht horkerige gedrag komt voort uit een maatregel van de supermarkt om de service te verbeteren. Vomar legt het uit op zijn website: ‘Elke vierde of daarna wachtende klant in de rij krijgt de boodschappen gratis. Dit zorgt ervoor dat wij ons uiterste best zullen doen om klanten zo snel mogelijk te helpen en altijd de snelste service te garanderen.’ Dat uiterste best doen kan dus bestaan uit paniekerig gegil van een caissière. Zij ziet dat de gevreesde vierde man of vrouw bij haar in de rij gaat aansluiten, weet dat het weggeven van boodschappen dreigt en zet het onmiddellijk op een schreeuwen.

Want de regel van de Vomar is: als er bij een andere kassa nog een rij vrij is met minder dan vier wachtenden, dan hoeft de supermarkt de boodschappen niet weg te geven. Dat die andere kassa nog helemaal niet open is als het gegil door de winkel schalt, doet er niet toe: zodra de vierde wachtende niet in de eigen rij is aangesloten maar voor een andere, onbemande kassa is gaan staan, is het gevaar geweken.

Maar wat als je als vierde wachtende in de rij staat en je cadeau claimt? In mijn ervaring gaat de supermarkt daar niet erg sportief mee om. Eén keer was ikzelf de vierde. Toen ik het meldde bij de caissière, deed ze alsof ze mij niet hoorde. Ze handelde haar klant snel af en toen hij eenmaal weg was, was ik inmiddels derde. Gemor mocht niet baten.

De tweede keer had ik meer succes. In de supermarkt was maar één kassa open. De meneer achter mij was de vierde wachtende. Met luide stem meldde ik dat hij recht had op gratis boodschappen. Onmiddellijk werd de voorste klant weggewerkt en een andere kassa geopend. Een andere medewerker kwam vertellen dat meneer niet de vierde wachtende was. De caissière claimde ook nog dat het sowieso niet telde als er maar één rij open was. Grote verwarring en domme smoesjes. Ik protesteerde, de meneer van de gratis boodschappen ook en meer klanten gingen zich ermee bemoeien: ‘Die meneer heeft er gewoon recht op!’ Er werd geroepen om een manager, maar die was al naar huis. De caissière had er inmiddels genoeg van: ‘Fuck it, ik geef ze gewoon.’ Ze was niet blij.

Van berichten op Twitter begreep ik dat zowel Vomar als Jumbo, die dezelfde regel hanteert, zijn gratis boodschappen niet altijd van harte uitkeert. Wel goede sier maken met goede service, maar veel trucs, gesteggel en discussie om eronderuit te komen als er betaald moet worden. En dan die paniek bij caissières. Zij worden er waarschijnlijk op afgerekend als ze boodschappen moeten weggeven. Typisch zo’n maatregel die op een kantoor is bedacht, leuk overkomt, maar in de praktijk totaal niet werkt. Stop er toch mee.

Afbeelding: G.C. via Pixabay

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.