We worden geregeerd door een cynisch kabinet. Het handelt in het belang van de multinationals, maar verkoopt zijn plannen alsof het de gewone burger dient. Nu weer met het Nationaal Preventieakkoord.

Want let op: je kunt een plan hebben, een pakket aan maatregelen zelfs, maar als je echt iets wilt bereiken dan pak je het groter aan. Dan sluit je een Nationaal Preventieakkoord. Dat klinkt meteen lekker. Dat heeft Rutte III gedaan. Om Nederland gezonder te maken heeft het ministerie van VWS met verschillende partijen afspraken gemaakt om roken en alcoholgebruik terug te dringen en overgewicht aan te pakken. Het valt nog te bezien hoe hard de maatregelen afgedwongen kunnen worden. Het ministerie schrijft zelf dat ‘alle betrokken partijen elkaar kunnen aanspreken op deze afspraken’. Aanspreken! Nou, nou, poe, poe.

Nu zijn de plannen voor de aanpak van overgewicht uitgelekt. Mocht u er veel van hebben verwacht, dan moet ik u teleurstellen. Geen suikertaks (zelfs niet, zoals in Engeland, op frisdrank), noch het terugdraaien van de zo schadelijke btw-verhoging op groente en fruit. Nee, houd u vast: door een belastingmaatregel wordt lightfrisdrank goedkoper. Dus: groente en fruit (gezond) worden duurder, frisdrank met nepsuiker (niks gezonds aan) wordt een paar cent per liter goedkoper en frisdrank met suiker (ongezond) houdt dezelfde prijs. Hoe moet dit mensen nu stimuleren dikmaakdrankjes te laten staan? Wat ze er voorheen voor betaalden, betalen ze nog steeds.

Dit plan is fantasieloos en totaal niet ambitieus. Geen enkel idee hoe mensen gestimuleerd kunnen worden om in plaats van cola of andere zoete drankjes water of thee te drinken, geen ambitie het leven van mensen drastisch ten goede te veranderen, geen gedachten om de samenleving minder obesogeen (zoals voedingshoogleraar Jaap Seidell dat noemt) te maken, zodat we niet op elke straathoek worden blootgesteld aan de verlokkingen van ongezond rommelvoer. Het enige wat het plan biedt: drink geen cola met suiker, maar cola met nepsuiker. Als we maar cola blijven drinken, lijkt het devies. Te makkelijk en een beetje dom. Onze hang naar zoetigheid, die duivelse verleider, zal er niet door afnemen.

Waarom geen suikertaks die het voor klanten minder aantrekkelijk maakt om frisdrank te kopen? Waarom een maatregel nemen die ons geld kost – het afschaffen van een belasting op lightfrisdranken – in plaats van een suikerbelasting die ons geld oplevert? Omdat Rutte III volkomen aan de leiband van het bedrijfsleven loopt. De voedingsindustrie wil geen belasting op haar suikerdrankjes en dus komt die er niet. Een symbolische maatregel waardoor lightdrankjes goedkoper worden juicht Big Food alleen maar toe. Bij Coca-Cola zullen ze de champagnekurken hebben laten knallen. Het kost ze geen cent en ze zullen er geen liter minder frisdrank om verkopen.

Na het verhogen van de btw op groente en fruit en de peperdure verlaging van de dividendbelasting blijkt andermaal dat dit kabinet maar één belang dient: dat van de multinationals. Als die tevreden zijn, dan zal de volksgezondheid Mark Rutte en trawanten een rotzorg zijn. We worden geregeerd door een coalitie van Unilever en Coca-Cola.

Afbeelding: jacqueline macou via Pixabay

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.