De situatie bij de NPO is nog ernstiger dan ik dacht. De verhalen over de misstanden bij de sportredactie en eerder bij DWDD zijn verschrikkelijk en ontluisterend, maar wat zich daaronder (of liever daarboven) afspeelt, is misschien nog wel ernstiger.

Maarten Nooter schuift slim de verantwoordelijkheid af

Vlak voordat het Volkskrant-verhaal over de sportredactie naar buiten kwam, liet de NOS zelf al, na intern onderzoek, weten dat de hoofdredactie na jarenlang grensoverschrijdend gedrag zou opstappen. Voortvarend, dacht ik, goed.

De hoofdverantwoordelijke is Maarten Nooter, bijna twintig jaar hoofdredacteur van een redactie waar gesar, seksueel grensoverschrijdend gedrag en discriminatie tot de bedrijfscultuur hoorde. Uit het onderzoek blijkt dat hij signalen van deze misstanden geregeld heeft genegeerd. Voelt Nooter, die kennelijk opstapt, zich verantwoordelijk? Ja en nee: ‘Ik realiseer me ook dat ik er al heel lang zit, en dat geldt niet alleen voor mij. Ik moet ook bij mezelf te rade gaan. Maar het moet niet over mij gaan. Het gaat over de club, het gaat over de cultuur.’

Slim. Meteen de verantwoordelijkheid afschuiven. Delen, breder maken: ‘niet alleen ik’, ‘de cultuur’, ‘de club’. Maar wie was er verantwoordelijk voor de cultuur en de club? Jij toch zeker, Maarten? En daarom stap je toch ook op?

‘De continuïteit van de sportverslaggeving’

Zo heet wordt die soep nu ook weer niet gegeten. Nooter: ‘Zodra helder is hoe de omslag het beste gemaakt kan worden, hoort daar ook nieuw leiderschap bij en daar maken wij als hoofdredactie ruimte voor. Niet per direct, want de continuïteit van de sportverslaggeving dient gegarandeerd te blijven.’ Dus de leiding stapt helemaal niet op? Of in ieder geval pas op termijn? De omslag van de verrotte cultuur (waarvoor Nooter verantwoordelijk was) naar een betere cultuur moet eerst nog onder Nooters leiding worden ingezet?

Mijn hemel. Wanneer gaat de leiding dan weg? NOS-directeur Gerard Timmer: ‘Daar komen we over een maand of twee op terug.’ Het zou zo maar kunnen dat Nooter zijn pensioen haalt voor zijn vertrek.

Baasjes als Nooter, Timmer en Klein

Dit halsstarrig blijven zitten, dit geen verantwoordelijkheid nemen, is de ware ziekte van de publieke omroep. Baasjes als Nooter, Timmer (ook nog BNNVara-baas tijdens de DWDD-misstanden) en opperbaas Frans Klein hebben alle trucs om voor altijd aan de macht te blijven uit het overlevingshandboek van premier Rutte overgenomen: verantwoordelijkheid afschuiven, excuses aanbieden (Gerard Timmer: ’Deze ervaringen raken ons. Het zijn voorbeelden van omgangsvormen die niet passen bij wie we willen zijn en waar de NOS voor staat. Het zijn ervaringen die we willen erkennen en waar we excuses voor maken’), onderzoeken instellen en eindeloos de conclusies van rapporten afwachten.

En uiteraard als onmisbare halfgoden aanblijven om ‘de continuïteit te garanderen’. De tijd het werk laten doen. Uitstellen, tijdrekken, afwachten.

Frans Klein

In Hilversum heerst nu een machtsvacuüm. Terwijl Frans Klein tijdelijk zijn werk heeft neergelegd vanwege het onderzoek naar de DWDD-misstanden, houdt iedereen er rekening mee dat hij op een dag zomaar weer zijn troon bestijgt. En dus blijven veel omroepmedewerkers en programmamakers in zijn geest opereren. Want áls hij terugkomt, dan moet je er niet opeens slecht bij hem op staan.

De misstanden bij de programma’s zijn heel erg, maar dit is de ware angstcultuur van Hilversum. Baasjes die nergens verantwoordelijkheid voor nemen en eeuwig blijven zitten met te veel macht. Zolang dit zo is, blijft het rotten. Hilversum, ruim je rotzooi op.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.