Vanwege de recente gebeurtenissen in binnen- en buitenland heeft de hoofdredactie per direct besloten een Huispopulist aan te stellen. Hoewel de goede verstaander allang wist dat dit een populistisch dagblad was, wil de leiding van de Volkskrant deze koers nu expliciteren en bekrachtigen: ze staat (geheel in lijn met haar naam) voor, achter, maar zeker niet boven het volk.

De Huispopulist zal personen en instanties beoordelen op de mate waarin zij met hun acties daadwerkelijk het volk dienen. Bureaucratisch geharrewar en het afschuiven van verantwoordelijkheden kunnen rekenen op een flinke reprimande.

Zonnebankminister

Neem corona. Wat een zooitje. We hebben een premier die verantwoordelijkheid neemt voor dingen die goed gaan en die dingen die niet goed gaan in de clownsschoenen schuift van de behaagzieke zonnebankminister die zingend in televisieprogramma’s optreedt. Die zonnebankminister speelt graag mooi weer, stelt maatregelen uit, laat zijn adviseurs elkaar in talkshows in de haren vliegen en neemt dan als het net te laat is alsnog de maatregel waarvan iedereen wist dat die nodig was. De minister durft niet echt de baas te zijn.

Dit doet De Huispopulist aan zijn jonge jaren denken toen hij nog maar een eenvoudig radioverslaggevertje was. Iedere ochtend groette hij het hoofd van de afdeling met ‘Goedemorgen, baas’. Op dag drie verzocht de baas hem met die begroeting te stoppen: ‘Het voelt niet goed dat zo expliciet te benoemen. Voor mij niet en voor de collega’s ook niet.’

Verman u

Nederland heeft een hiërarchie- en daarmee een verantwoordelijkheidsprobleem. Dat is misschien charmant, maar onacceptabel voor een minister tijdens een enorme crisis. Daarom een dringende oproep van De Huispopulist aan de zonnebankminister: verman u. Stop met optreden in alle niet-essentiële televisieprogramma’s, stop met zingen (sowieso slecht in coronatijden), doe normale schoenen aan en toon gravitas.

Mensen hoeven u niet aardig te vinden, mensen moeten u serieus nemen. Anders eindigt u als de Barry Hughes van de politiek: de Brits-Nederlandse voetbalcoach die volgens kenners een goede trainer was, maar nooit helemaal serieus werd genomen omdat hij ook furore maakte als carnavalszanger.

Neem impopulaire maatregelen liever iets te vroeg dan te laat en tenslotte: zeg tegen uw adviseurs dat ze hun adviezen en bezwaren aan u moeten melden en niet aan Giovanca, Paul de Leeuw of Eva Jinek. Wees de baas.

Chef verantwoordelijkheid afschuiven

En dan de toeslagenaffaire van de racistische Belastingdienst die honderden mensen in de ellende heeft gestort. Wat denkt u dat de premier doet die graag de schuld aan anderen geeft? Die geeft de schuld aan anderen. Het was weliswaar ‘absoluut een smet’ op zijn premierschap en Rutte zat ‘vol schaamte’, maar, hij had ‘geen directe verantwoordelijkheid voor dit beleid’.

Lekker makkelijk premier zijn zo. Rutte is chef verantwoordelijkheid afschuiven. Nu ander beleid aankondigen, de premierbonus incasseren en weer vier jaar op het pluche. Een laffe houding van een premier die al tien jaar leiding geeft aan een overheid die zijn burgers niet vertrouwt. Dat leidt tot rot.

Nu wilde De Huispopulist zijn beoordelingen graag illustreren met cijfers, sterren of ballen, maar kennelijk is de regel ‘in de nieuwskrant geen ballen!’ Nog niet de hele Volkskrant is dus doordrongen van het belang van een scherpe populistische koers. Dan maar zo: Hugo de Jonge krijgt 2 van de 5 ballen, Mark Rutte: 1/5.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.