Meer koeien zorgen helaas niet voor meer CO2-opslag

TeunColumns & verhalen

Veel koeien staan op een rij in een weiland naast een sloot

Tijdens een wandeling door de weilanden rond Abcoude stuitte ik op een banier van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond met daarop de tekst: ‘Ons gras zuivert uw lucht. 20.000 kg CO2 wordt hier vastgelegd.’

Dankzij de melkveeboeren wordt er juist CO2 opgeslagen!

Ik was verbaasd en verheugd. Als je de kranten openslaat en af en toe naar een wetenschapper luistert, dan slaat de klok negatieve verhalen over koeien en uitstoot, maar hier werd een heel ander verhaal verteld. Dankzij de melkveeboeren wordt er juist CO2 opgeslagen! Moeten we dan kniesorig mopperen dat die koeien die CO2-uitstoot eerst zelf hebben veroorzaakt, of moeten we blij zijn? Misschien hebben we niet minder, maar meer koeien nodig voor een schone lucht.

Bertus Doppenberg van de melkveehouders

Ik bel Bertus Doppenberg van de melkveehouders. Ons gesprek van een half uur waaiert alle kanten uit. Van snelwegen naar lachgas en de vermeende sublieme voetafdruk van de Nederlandse landbouw. Interessant, maar ik wil het over de CO2-opslag in gras hebben. Ik maak een beknopte samenvatting van de relevantste delen van ons gesprek, die hij ‘jammer genoeg’ heel kort vindt en ‘niet een stuk waar nou echt de wereld van ondersteboven raakt’.

‘Hoe hebben jullie die 20 duizend kilogram CO2 berekend?’

‘Je kijkt naar CO2-vastlegging op grasland, maisland of grond met akkerbouw en daar hebben wij een gemiddelde van genomen.’

‘Die graslanden zijn er voor de koeien, die broeikasgassen produceren. Is het niet vreemd om te zeggen dat de combinatie koeien en gras onze lucht zuivert?’

‘Vergelijk het met de stad met beton, daar is weinig groen. Dat doet niks, maar gewassen leggen CO2 vast.’

‘Er wordt netto door die koeien meer uitgestoten dan het grasland opslaat. Dan klopt die claim toch niet?’

‘Jawel, want dat perceel slaat die CO2 op en dat doet een stuk grond in de stad niet.’

‘In onze intensieve landbouw produceren koeien meer CO2 dan het grasland waarop ze grazen, kan opslaan.’

‘Waarom? Wie zegt dat?’

‘Wetenschappers.’

‘Als uw redenatie klopt, prima, dat zal. Dan is mijn reactie: gaan we onze landbouw dan verplaatsen naar het buitenland met een hogere voetprint?’

‘U wekt de indruk dat de koeien goed zijn voor de CO2-opslag.’

‘Dat is ook zo.’

‘Dat is natuurlijk niet zo.’

‘Ik denk van wel.’

Kan gras de CO2-uitstoot van koeien teniet doen?

De melkveehouders geven hoog op van de CO2-opslag door grasland, maar lijken te vergeten dat hun koeien de uitstoot eerst zelf hebben veroorzaakt. Hoe kijkt Jan Peter Lesschen, senior onderzoeker bodem en klimaat aan de Wageninger Universiteit hiernaar?

‘Dat gras neemt die 20 duizend kilogram CO2 per hectare wel op, maar het grootste deel wordt hetzelfde jaar weer uitgestoten, doordat het wordt opgegeten door de koeien en als CO2 weer de lucht ingaat. Gras slaat via de wortels wel wat CO2 in de bodem op, maar zeker niet zo veel als 20 duizend kilogram.’

‘Kun je door het grasland de uitstoot van de koeien tenietdoen?’

‘In het Nederlandse systeem met veel koeien per hectare is dat niet mogelijk. Koeien produceren meer broeikasgassen dan het gras kan opslaan.’

‘Er zijn te veel koeien?’

‘Ja, het grasland compenseert niet alles.’

‘Wat vindt u van deze poster?’

‘Een beetje misleidend.’

Jammer. Met meer melkkoeien (én weilanden) dringen we de uitstoot van broeikasgassen toch niet terug. De mus blijkt wederom dood.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant

Deel dit bericht