In Nederland houden we niet van ouderen. Of in ieder geval niet van allemaal. Natuurlijk, die krasse knarren en knarrinnen die met een groep lekker lang op vakantie gaan, cultuur snuiven en behendig hun enorme caravans op de camping inparkeren bij We zijn er bijna van omroep Max vinden we enig. Wat een levenslust! Zo willen we ook wel oud worden. En dan The Voice Senior. Ook een heerlijk programma: Mick en Henk die met de heupen wiegen alsof ze nog 20 zijn, soulman Jimi die met zijn energieke show het publiek op de banken krijgt en de verrukkelijke Noble die in panterjasje met doorleefde stem een hele hoop ziel en zaligheid in een lied van Tina Turner stopt. Als je deze mensen ziet, dan weet je dat ouderen niet zoveel verschillen van jongeren. In Noble zie je nog makkelijk het meisje dat ze was en in Henk het jochie. Dat is ontroerend.
Maar dit zijn knuffelouderen. Ouderen die zingen, dansen, koken en inparkeren. Die alles doen wat wij later ook nog willen doen. Zij stellen ons gerust: het leven is niet over na je zestigste. Van die ouderen houden we. Maar van die anderen, die het moeilijk hebben, die hulp nodig hebben, houden we kennelijk een stuk minder. Het lijkt alsof de samenleving ze als een probleem ziet, omdat ze ‘de zorgkosten uit de hand laten lopen’. Daarom verwaarlozen ze. Onder het mom van lekker zelfstandig thuis blijven wonen, worden ze overgelaten aan – keihard werkende – thuiszorgmedewerkers en wijkverpleegkundigen, die met het hart op de goede plaats toch vaak niet langer dan vijf minuten bij zo’n oudere kunnen blijven. Met hun stopwatch rennen ze naar binnen, doen vanwege die vermaledijde zorgkosten alleen het hoogstnoodzakelijke en rennen door naar de volgende cliënt.
En dan het eten. Onlangs verscheen er een onderzoek van de Consumentenbond naar de zogenaamde tafeltje-dek-je-maaltijden, voedsel dat thuis wordt bezorgd bij ouderen en zieken die niet voor zichzelf kunnen koken. De resultaten waren schokkend. Vrijwel geen enkele maaltijd bevat genoeg groente, bijna allemaal zijn ze veel te zout en lekker is er vrijwel geen één: doorgekookte andijvie, waterige jus en de onmiskenbare smaak van pakjes en zakjes. Niet gezond en niet lekker dus. Dat is toch verschrikkelijk? Het verbaast mij dat dit onderzoek niet tot meer verontwaardiging heeft geleid. Laatst heb ik zo’n maaltijd geproefd en ik ben er een halve dag misselijk van geweest. Onbegrijpelijk en schandalig dat wij onze ouderen dit aan doen. Zo wil ik niet oud worden.
Lekker eten is belangrijk, van lekker eten word je vrolijk en van lekker eten herstel je sneller. Gek dat dit besef juist op plekken waar het zo belangrijk is vaak ontbreekt. Iedereen weet hoe vies het eten in ziekenhuizen is. Waarom is dat zo? En dan dus die ouderen, bij wie de eetlust vaak al niet zo groot is. Zo’n smerige zoute pakjesmaaltijd werkt niet stimulerend. Het gevolg is dat velen hun eten laten staan en ondervoed raken. Waarom laten we dit gebeuren? Iedereen heeft recht op lekker eten.
Deze column verscheen eerder in de Volkskrant. Deel dit verhaal