De meeste mensen hebben er geen flauw benul van welk programma van welke omroep is. De programma’s zijn op NPO1, 2 of 3 en wie ze maakt zal ze worst wezen. De omroepen zelf vinden dat wel reuze belangrijk. De kijker moet en zal weten dat deze talkshow van BNNVARA is en die dramaserie van de KRONCRV. Daarom staan er ook van die lelijke stickers in de hoek van het beeld met niet alleen de naam van de zender, maar ook de omroepnaam: kijk, dit hebben wij gemaakt, knap hè?

Omroepen moeten zich profileren

Omroepen doen dit omdat van ze verwacht wordt dat ze zich profileren. Bij het maken van programma’s is daarvoor in het huidige bestel weinig ruimte, dus doen ze het met die plaatjes in beeld en prachtige slogans.

Dus is BNNVARA van de DWDD-schandalen ‘verschillig’. Op de site lees ik: ‘Bij BNNVARA hebben we allemaal een ding gemeen: we hebben een wereld voor ogen met gelijke kansen voor iedereen.’ Hoe mooi is dat? KRONCRV, dat via Yvon Jaspers de traditionele landbouw promoot zegt: ‘Wij geloven dat de wereld eerlijker, groener en liever kan.’ Tranen in de ogen! En de EO: ‘Overtuigd van Gods liefde voor iedereen, willen we verhalen vertellen over God en het volgen van Jezus.’ Hartverwarmend!

En zo hebben alle omroepen slogans, statements en verklaringen die met een korreltje zout genomen moeten worden. Want zelfs bij onze evangelische broeders is de rol van de Heer veel kleiner dan tien of twintig jaar geleden. Daar kan de omroep weinig aan doen. Dat ligt aan de bestuurders van de NPO, het orgaan dat beslist welke programma’s op tv komen en welke niet. Waarschijnlijk vinden zij Hem niet aantrekkelijk genoeg voor een breed publiek.

Van de slogan van WNL klopt geen woord

Het bontst maakt WNL het, ‘omroep van Wij Nederland’ (hoeveel is er voor die kromme slogan betaald?). Die ziet het als onderdeel van zijn missie om ‘op nuchtere wijze journalistiek te bedrijven. Nieuwsgierig, zonder vooroordeel, altijd met een goed humeur.’ Het is een wonder dat deze zinnen nog op de site staan, want inmiddels weten we dat er geen woord van klopt. Geen goed humeur, want er heerst(e) een angstcultuur, medewerkers van ‘WNHEL’ werden gepest door hoofdredacteur Bert Huisjes (‘Bertlusconi’, ‘Angry Bert’) en er was sprake van zwangerschapsdiscriminatie.

Ook van dat ‘op nuchtere wijze journalistiek bedrijven’ en ‘nieuwsgierig zonder vooroordeel’ klopt weinig. Uit het stuk over de omroep in het AD blijkt dat hoofdredacteur Huisjes eiste dat het de VVD en het CDA makkelijk werd gemaakt in interviews. Wie hier kritiek op had, werd erop gewezen dat contractverlenging moeilijk kon worden.

Journalistieke basisprincipes opgeofferd aan politieke idealen

Dat de Raad van Toezicht zich al binnen twee uur nadat het stuk uitkwam, achter Huisjes schaarde, is niet verwonderlijk. Die wordt namelijk bevolkt door Loek Hermans van de VVD en de Amersfoortse CDA-wethouder Micheline Paffen-Zeenni (die gek genoeg pas sinds een paar dagen op de site van WNL staat). En door Fons van Westerloo, die al twaalf jaar in dit toezichtsorgaan zit, terwijl mensen dergelijke functies in de regel maximaal twee keer vijf jaar vervullen. Huisjes heeft zijn publieke omroep met zendtijd voor politieke partijen willen vullen.

Als je journalistieke basisprincipes aan je politieke idealen opoffert, dan heb je in het publieke bestel niets te zoeken.

Afbeelding: Gerd Altmann via Pixabay

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant