Mijn naam is Teun van de Keuken en ik ben verslaafd aan mijn mobiel. Ergens wist ik dit al een tijdje, maar pas sinds deze week erken ik mijn probleem en durf ik er ook voor uit te komen.

Dat ging zo. Geregeld zie ik mijn dochters op hun schermpjes turen en daardoor niet doen wat ze zouden moeten doen: huiswerk maken, bijvoorbeeld. Of uit het raam turen en al dagdromend de hersenen rust gunnen. Soms zit zo’n meid nog tot heel laat achter de schoolboeken, doordat eerder op de dag kostbare tijd is vermorst met filmpjes op YouTube, appen met vriendinnen en TikTok. Zonde van de tijd, zonde van de creativiteit en zonde van de productiviteit.

Schermtijden

Na heel veel ad-hocmaatregelen (‘doe dat apparaat weg!’) hebben we schermtijden ingesteld. Niet alleen in woord, maar ook in daad, op de telefoon. Als de limiet wordt gehaald, gaat het mobieltje in coma en kan er niks meer mee worden gedaan.

Daar zitten wel een paar haken en ogen aan, want bij de simpele schermtijdbeperking vraagt de telefoon, zodra de coma bijna dreigt in te treden, of je tóch niet ietsje langer wil appen, filmpjes kijken of tiktokken. Dat is net zoiets als een alcoholist, die heeft verkondigd nooit meer te zullen drinken, een borrel voor zijn neus te zetten en te vragen of hij zeker weet dat hij niks meer wil drinken. Dat werkt niet. Gelukkig kun je ook dieper in het systeem en dit soort perverse prikkels uitschakelen.

Telefoonverslaafd

Maar nu ik. Al dat gepraat over schermtijd maakte mij nieuwsgierig naar mijn eigen mobielgebruik. Wat bleek? De afgelopen week had ik gemiddeld zes uur per dag op mijn telefoon gezeten! Zes uur! Dit lijkt mij problematisch. Wat doe ik dan op dat scherm? Twitteren, appen en kranten lezen (naast de Volkskrant vooral sport- en entertainmentnieuws). Gedachteloos.

Overmatig smartphonegebruik kan volgens onderzoekers van de universiteit van Seoul vervelende gevolgen hebben, zoals een verslechterd geheugen, verminderd concentratievermogen en zelfs sociale angst en depressie. Studie en werk lijden eronder, omdat de telefoonverslaafde voortdurend naar zijn telefoon grijpt uit angst iets te missen. Waardoor hij dus van alles mist van het college dat hij bijwoont of de vergadering waar hij aan deelneemt. Omdat de studie zo klein is, moeten de conclusies volgens de wetenschappers zelf met een korreltje zout worden genomen, maar ze sluiten wel aan bij ander wetenschappelijk onderzoek.

Gedachteloosheid

Wat ik vooral beangstigend vind is de gedachteloosheid waarmee ik naar mijn telefoon grijp. Voor mijn gevoel zit ik heus niet uren achter elkaar op mijn mobiel, maar kennelijk tellen al die (tientallen, honderden?) keren dat ik dat apparaat pak uiteindelijk op tot vele uren per dag.

Hopelijk leidt werkelijk inzicht in mijn gedrag tot verandering van dit gedrag. Mindful worden in plaats van mindless.

Het is hetzelfde met voeding. Toen ik onlangs een week lang bijhield wat ik at, bleek dat veel meer te zijn dan ik dacht. Al die koekjes bij de koffie tellen toch. Nu staan bijna alle apps op mijn telefoon helemaal uitgeschakeld, behalve WhatsApp (wie kan zonder?) en de echt noodzakelijke zoals de reisplanner. Gisteren zat ik nog geen uur op mijn telefoon. Tien minuten daarvan had ik besteed aan het checken van mijn schermtijd.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.