Milieudefensie gaat de journalistiek in, en wel de ‘onafhankelijke onderzoeksjournalistiek’. Dat schrijft hoofdredacteur Annemarie Opmeer in haar commentaar in het Milieudefensieblad Down to earth. Een onbedoeld grappige titel, omdat het juist allerminst down to earth (nuchter) is om je Oerhollandse blad een Engelse naam te geven.

Waarom gaat Milieudefensie journalistieke verhalen schrijven? Omdat ze er genoeg van heeft dat al haar belangrijke werk zelden de krant haalt. Dat is frustrerend. Opmeer schrijft: ‘In de milieubeweging hebben we persvoorlichters zat, maar wat we harder nodig hebben dan persvoorlichters is pers.’

Nogal wiedes. Een persvoorlichter die je niet in de pers krijgt is weggegooid geld. Dan moet je een betere inhuren óf radicalere maatregelen nemen. Dat laatste doet Milieudefensie, zo schrijft Opmeer verder: ‘Die pers, daar gaan we zelf voor zorgen. Down to earth financiert vanaf nu onafhankelijke onderzoeksjournalistiek, met de complimenten van Milieudefensie. Milieudefensie wil dat de transitie naar een groene wereld rechtvaardig verloopt. En daarvoor heb je niet alleen activisten nodig, maar ook journalisten.’

Juist. Met de complimenten van (oftewel: betaald door) Milieudefensie, gaat Down to earth stukken laten schrijven die ertoe moeten bijdragen dat de wereld op een fatsoenlijke wijze groener wordt. Een organisatie betaalt dus zowel activisten als journalisten om bepaalde doelen te verwezenlijken. Nobel, wellicht. Maar onafhankelijk?

Ik bel met Annemarie Opmeer.

Waarom gaan jullie met onderzoeksjournalistiek beginnen?
‘De milieubeweging is afhankelijk van de journalistiek om effect te hebben. Je kunt wel een rapport naar buiten sturen, maar pas op het moment dat Zembla er aandacht aan besteedt, gaat het effect hebben.’

Die mooie rapporten worden te weinig opgepikt?
‘Nou kijk, ik neem aan dat we allemaal een groenere wereld willen, dus dan doe je zo veel mogelijk onderzoek naar groene zaken en dat wordt niet altijd opgepikt, nee.’

Milieudefensie financiert die onafhankelijke onderzoeksjournalistiek?
‘Ja. Milieudefensie investeert in onderzoeksjournalistiek, maar heeft geen invloed op wat er uit het onderzoek komt. Zij kan hoogstens zeggen: ‘Wij zijn erg benieuwd naar dat en dat onderwerp.”

In hoeverre is dit onafhankelijke journalistiek?
‘We beginnen met een onderzoeksvraag, journalisten gaan aan de slag, komen terug met een uitkomst, wij publiceren die en als onze campagnevoerders daar iets mee willen, dan moeten ze dat vooral aangrijpen.’

Maar als Milieudefensie nu keer op keer geld stopt in onderzoeken waarmee zij campagnematig niks kan, dan trekt ze op zeker moment toch aan de bel?
‘Ja, kijk, die onderzoeken moeten natuurlijk wel op een groen thema zitten dat voor ons relevant is.’

U schrijft dat u de pers harder nodig heeft dan persvoorlichters. Je hebt dus pers nodig vóór de milieubeweging. Dat is toch niet onafhankelijk?
‘We doen aan journalistiek vanuit de overtuiging dat het goed is voor de wereld om bepaalde dingen naar buiten te brengen.’

Ik zou dan het woord onafhankelijk schrappen.
‘Dat snap ik. Dat ben ik ook wel met je eens.’

Afbeelding: Alexa via Pixabay

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.