Als consument ben ik gek op advertenties. De hele boodschap van een bedrijf gevat in een lekker beeld en pakkende slogan, heerlijk! Maar het is geen ijzeren wet dat je in een oogopslag hoeft te worden verleid. Neem Rutte, die een hele pagina volschreef over een vaasje, of denk aan de groep groot- industriëlen die vorige week een epistel liet afdrukken waarin ze zich uitspraken tegen het afschaffen van fossiele subsidies.

Dat epistel was eerder een ingezonden brief dan een klassieke advertentie. Maar dan betaald, waardoor hij zeker wordt geplaatst, op een fijn plekje in de krant, zonder te worden geredigeerd of ingekort. Alsof je je verhaal komt vertellen bij Harry Mens. Het privilege van mensen met geld.

Fossiele subsidies om te vergroenen?

In de advertentie wordt ‘namens meer dan 300 industriële bedrijven en branches’ eerst verteld hoe goed de industrie in Nederland al aan het vergroenen is. Er worden verbluffende resultaten behaald, maar dat proces zal in de soep lopen als ‘wat sommige fossiele subsidies noemen’ worden aangepakt of afgeschaft. Dat is oneerlijk, ‘zet groene investeringsplannen op losse schroeven én pakt slechter uit voor het wereldwijde klimaatprobleem’.

Dus bedrijven kunnen alleen maar vergroenen als ze miljarden aan steun krijgen voor het gebruik van fossiele brandstoffen? Echt? En wie zijn die ‘sommigen’ die het over ‘fossiele subsidies’ hebben?

Links bolwerk de Wereldbank, dat schreef dat impliciete subsidies in de vorm van belastingvoordelen en kortingen op fossiele brandstoffen een verwoestend effect op het milieu hebben? Of de 380 vooraanstaande Nederlandse economen die in het FD oproepen tot het stoppen van fossiele subsidies en verwijzen naar het (rode?) IMF, dat op zijn beurt spreekt van 6.000 miljard aan impliciete en expliciete subsidies? Die ‘sommigen’?

Fossiele subsidies zijn oneerlijke concurrentie voor het mkb

Om de mooie initiatieven van de ondernemers te tonen, verwijst de brief naar een site van het ETS-overleg, een groen samenwerkingsverband van werkgevers, VNO-NCW en middenstanders uit de mkb. Maar het mkb heeft de brief helemaal niet ondertekend. Dat is niet zo gek, want kleine ondernemers krijgen geen fossiele voordelen. Een buurtbakkertje betaalt soms wel twaalf keer meer per kuub voor zijn gas dan een broodfabriek. Alleen al vanwege de oneerlijke concurrentie vinden kleine ondernemers deze brief flut.

Onbewuste ondertekenaars

Er is meer vreemds aan de advertentie. Er staan namen van bedrijven en brancheorganisaties onder die niet eens wisten dat ze hadden getekend, zoals de frisdrankenvereniging FWS en de Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW). De bierbrouwers staan er ook onder, maar Gulpener heeft zelf juist een brandbrief tegen fossiele subsidies ondertekend.

Ik vraag VNO-NCW hoe dit kan.

‘FWS had achteraf niet op de lijst moeten staan. Dat is een foutje. VEMW had niet begrepen dat ze onder de advertentie zouden komen. Dit is onderling helaas niet goed uitgewisseld.’

‘Om welke 300 bedrijven gaat het die achter deze brief staan?‘

‘Met branches en bedrijven die onder de brief staan vertegenwoordigen we in de praktijk meer dan 300 bedrijven die hard bezig zijn te verduurzamen en die zich zorgen maken over bijvoorbeeld de hogere energiebelasting op gas die eraan komt, terwijl ze niet op elektra kunnen overstappen.’

‘Er is geen concrete lijst met namen van bedrijven?‘

‘Met de branches en bedrijven die onder de brief staan vertegenwoordigen we in de praktijk veel meer dan 300 bedrijven die hard bezig zijn te verduurzamen.’

Ik ben benieuwd of we de komende dagen van meer onbewuste ondertekenaars zullen horen.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant