De sympathieke en belezen Tom Pardoen was uit België met de trein naar Amsterdam gekomen. Op het station had hij een ogenschijnlijk gezond broodje gekocht en was naar de uitgeverij gelopen. Daar ontmoette ik hem voor een interview over mijn boek De mens is een plofkip.

Ultrabewerkt rommelvoer

Tom had de verpakking van zijn broodje voor mij bewaard. De enorme ingrediëntenlijst paste bijna niet op de verpakking en stond vol met onuitspreekbare woorden met x-en en y-en. Het broodje had er volgens Tom gezond uitgezien. Bruin met pitjes. In werkelijkheid was het ultrabewerkt rommelvoer.

Uiteraard niet volkoren, wat je altijd moet kopen als je gezond en voedzaam brood wilt hebben, maar bloem die op handige wijze was gekleurd. Veel suiker (in verschillende namen die veel mensen niet eens als suiker herkennen), zout en tal van toevoegingen uit het laboratorium om het brood er lekker uit te laten zien en oneindig lang houdbaar te maken.

Heel veel ongezond mensenvoer vermomt zich als gezond

Dit was geen voedsel, maar, om met de beroemde voedselschrijver Michael Pollan te spreken, een ‘food like substance’, een op voedsel gelijkende substantie. Als het gaat om onweerstaanbaar lekker eten dat ons ziek maakt, dan zijn producten als dit nog venijniger dan patat en hamburgers.

Hoewel we die ook niet kunnen weerstaan, wéten we daarvan in ieder geval nog dat ze niet goed voor ons zijn. Maar heel veel ongezond mensenvoer vermomt zich als gezond. Kleine tip: bestudeer de ingrediëntenlijst. Als die heel erg lang is en vol staat met ingrediënten die je niet kunt uitspreken en die je zeker niet in je keukenkastje hebt staan, dan kun je het product beter laten staan.

Yfood

Nu hangen er plotseling allemaal reclameposters in de stad met een afbeelding en een tekst die als een hommage aan de surrealistische schilder René Magritte kunnen worden opgevat. De beroemde Belgische kunstenaar schilderde een pijp met daarbij de tekst Ceci n’est pas une pipe: dit is geen pijp. Het was immers een afbeelding en geen pijp. En valt het woord ‘pijp’ überhaupt samen met het object dat het aanduidt? Interessante vragen over kunst en de relatie taal-object.

Op de posters nu overal in de stad hangen, zien we een afbeelding van een gele fles met daarbij de tekst ‘This is food’. Bedoelt de maker dat de afbeelding zelf al voedsel is? Of gaat hij de dialoog aan door Magritte om te draaien: waar deze wel degelijk een pijp heeft geschilderd en dat in zijn werk ontkent, wordt hier overduidelijk niet-voedsel als voedsel gepresenteerd. Geestig.

Het gele spul in de fles is een ‘op voedselgelijkende substantie’, of liever ruimtevoedselgelijkend. Het spul voor mensen die geen tijd hebben om te eten (misschien kunnen we ook producten maken voor mensen die geen tijd hebben om te leven?) is van het merk Yfood, dat je uitspreekt als Why food, dat ‘waarom voedsel’ betekent. Cynisch, maar duidelijk.

Eet smakelijk!

Ik sluit graag af met de ingrediëntenlijst: ‘halfvolle melk, water, melkeiwit, plantaardige oliën 2,9% (koolzaad, zonnebloem), kokosmelkpoeder, glutenvrije havervezel, oplosbare maïsvezel, rijstpoeder (rijstmeel, rijstzetmeel, rijststroop), vitaminen (A, C, D, K, B1, B3, B5, B6, biotine, foliumzuur), mineralen (magnesium, ijzer, koper, mangaan, seleen, chroom, molybdeen, jood), maltodextrine, zoetstof: sucralose; aroma’s, stabilisatoren: gellangom, verwerkt Eucheuma-wier; emulgator: lecithinen; lactase.’ Eet smakelijk!

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant

Afbeelding: Gabriele M. Reinhardt via Pixabay