Er is nieuws van het volkorenfront. Goed nieuws en slecht nieuws. Het slechte nieuws is dat er met de term volkoren wordt gesjoemeld, het goede dat de Reclame Code Commissie de volkorendelinquenten op de vingers heeft getikt. Hopelijk is het hierdoor snel gedaan met de malversaties.

Sjoemelbrood

Fabrikanten van crackers, beschuiten en koekjes noemen hun producten volkorencrackers, volkorenbeschuiten en volkorenkoekjes, terwijl het gebruikte meel niet voor honderd procent volkoren is. Dat is oneerlijk en stom.

Volkoren is goed en gezond. Volkorenbrood zit boordevol vezels die we nodig hebben, maar waarvan we er niet genoeg binnenkrijgen. We moeten dus meer volkoren eten. Als er dan voedsel op de markt is waarvan de fabrikant zegt dat het volkoren is, maar dat niet is, omdat er bijvoorbeeld naast volkorenmeel behoorlijk veel bloem inzit, dan komen we er niet.

Volkorenbrood doet wat het belooft

Bij brood is het allemaal duidelijk. Als Chef Volkorenpropaganda heb ik het meermalen gezegd: bruinbrood is soms niet veel meer dan witbrood dat is gekleurd met gekaramelliseerde suiker of verbrande mout. Ook meergranenbrood klinkt gezond, maar hoeft het niet te zijn: een symbolisch handje granen door het deeg en je mag je brood een gezonder klinkende naam geven.

Het enige brood dat doet wat het belooft, is volkorenbrood. Dat moet bij wet van honderd procent volkorenmeel gemaakt zijn. Dat betekent dat de hele graankorrel (dat kan tarwe, maar ook spelt, gerst, haver, of welke graansoort dan ook zijn) is gebruikt, niet alleen de weinig voedzame meelkern, maar ook de buitenste laagjes, de kiem en de zemel, die vol vezels zitten.

Eerlijke informatie

Nu gold die volkorenwet wel voor brood, maar niet voor andere bakkerijproducten: volkorenkoekjes mochten gerust voor een groot deel uit bloem bestaan. De enige eis was dat het meel van deze producten voor minimaal de helft volkoren moest zijn. Gek, want als je bloem door volkorenmeel mengt, is de verhouding kiem, zemel en witte meelkern zoek en is het per definitie niet meer volkoren.

In 2017 werd dit anders. Toen kwam de NVWA (de Voedsel- en Warenautoriteit) met de zogenaamde Volkorenrichtlijn. Bij volkorencrackers, -koekjes en –beschuiten die niet helemaal volkoren waren, moest eerlijke informatie op de voorkant van de verpakking verschijnen: ‘Volkorencrackers met dertig procent bloem’ of iets dergelijks.

Foodwatch klaagt fabrikanten aan

Nu heeft Foodwatch (de onafhankelijke voedselwaakhond die de controles uitvoert die de NVWA zou moeten doen) tien fabrikanten aangeklaagd, waaronder Albert Heijn, Bolletje, Dirk en Jumbo, die zich niet aan de nieuwe regels houden. Die noemen hun producten met een flinke dosis bloem nog doodleuk volkoren. Foodwatch heeft alle zaken gewonnen.

Albert Heijn erkent de fout en zegt de producten met de verkeerde verpakking ‘uit te faseren’: de grootgrutter verkoopt nog snel even alle misleidende producten en verbetert daarna zijn leven. Jumbo heeft zijn verpakking al gewijzigd naar ‘krokante volkorenbiscuit met tarwebloem’, een gekke tekst maar het mag wel en Bolletje zegt bezig te zijn alle volkorenproducten werkelijk 100 procent volkoren te maken.

Toekomst

Laten we hopen dat fabrikanten kiezen voor de weg van Bolletje en hun producten beter en gezonder maken. De ervaring leert anders. Veel bedrijven zullen taalvirtuozen inhuren om halfkorenproducten te maken en die – binnen de grenzen van de wet – een volkorenreputatie aan te meten.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.