Ze maakten er een potje van bij Op1. Ze hadden een discussie georganiseerd over het slikken van vitamine D tegen corona. Interessant en belangrijk. Helaas had de redactie besloten om er een circusnummer van te maken. Naast twee wetenschappers (immunoloog Huub Savelkoul en voedingswetenschapper Martijn Katan) waren ook twee mensen uitgenodigd die van toeten noch blazen wisten: fitnessgoeroe Fajah Lourens en ex-hoofdredacteur van Men’s Health, Pim Christiaans. Deze twee nitwits lieten om te beginnen zien welke supplementen ze allemaal slikten om gezond te blijven: gigantische bergen pillen en poeders.

Vitamine D

Immunoloog Savelkoul vertelde over de eigenschappen van vitamine D en de onderzoeken naar het effect ervan op corona, die al redelijk positieve resultaten lieten zien: ‘Er zijn veel aanwijzingen, maar geen keiharde bewijzen, dat vitamine D de kans op het krijgen van covid iets vermindert. En dat áls je het krijgt, de ernst verminderd wordt.’

Martijn Katan was voorzichtiger: ‘Twintig jaar geleden dachten we dat vitamine D hielp tegen astma, alzheimer, zwangerschapsdiabetes en alles ertussenin. De meeste daarvan zijn inmiddels grondig onderzocht en vitamine D bleek niks te doen. Misschien is dit (corona) het ene waarvoor het wel werkt, maar reken je intussen niet rijk.’

‘Supplementen kunnen nooit geen kwaad’

Tot zover een interessante discussie, waarvan ik graag meer had willen horen. Maar toen kwam het aloude ‘baat het niet, dan schaadt het niet’- argument ter sprake: kunnen we massaal aan de vitamine D, of schuilen daar ook gevaren in? Is de situatie ernstig genoeg voor een gokje? Katan vond van niet. Als je je bij supplementen niet aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden houdt, kan er gezondheidsschade optreden. In plaats een reactie van Savelkoul (is te veel vitamine D schadelijk?) sprongen de fitnessgoeroe (‘Supplementen kunnen nooit geen kwaad’) en de ex-hoofdredacteur van het mannentijdschrift er bovenop. Het gesprek ontspoorde totaal en ging inmiddels over alle soorten supplementen behalve vitamine D.

De hoogleraar voedingsleer uitte zijn zorgen over de hoeveelheden Vitamine C die de ex-hoofdredacteur slikte: ‘Er is redelijk hard bewijs dat zulke hoeveelheden vitamine C nierstenen kunnen veroorzaken.’ Waarop de bladenman antwoordde: ‘Mensen die er echt verstand van hebben, zeggen dat die kans heel klein is.’ Lourens begon een pleidooi voor nóg meer supplementen: ‘Ik slik nu tabletten voor mijn cortisollevels. Stress is nog altijd doodsoorzaak nummer 1 in de wereld.’ En: ‘Magnesium is je derde levensbehoefte na zuurstof en water. Dat is de waarheid gewoon.’

Katan was inmiddels moedeloos: ‘Laten we niet vervelend doen, maar de wetenschap zegt dat er niks van bewezen is.’ Lourens: ‘Je kunt het gewoon nalezen. Magnesium is belangrijk voor vierhonderd processen in je lichaam.’ De arme professor Savelkoul zat erbij en keek ernaar. Over vitamine D ging het nauwelijks meer.

Charlatans

We leven in het tijdperk van het aplomb. Een tijd waarin Trump dokter Fauci een idioot noemt. Wie geen twijfel tonen en het hardste schreeuwt, krijgen de meeste aandacht. Dat zijn meestal geen wetenschappers. Wetenschap is een zaak van onderzoek, twijfel, nuance en voortschrijdend inzicht. Charlatans pikken uit de wetenschap de informatie die in hun straatje past en negeren tegengeluiden, wetenschappers nemen juist alle informatie die tegen hun hypothese pleit op in hun studie om de waarheid te achterhalen. Dat levert misschien minder spannende televisie op, maar soms willen we wel gewoon worden geïnformeerd. Zonder clowns en spektakel.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.