Kom bij uw Huispopulist niet aan met verhalen dat deze coronacrisis ook voordelen heeft. Dat iedereen die pandemie inmiddels zat is, blijkt ook uit de uitbundige manier waarop de ijspret in ons kikkerlandje werd beleefd. Eindelijk een sprankje vrolijkheid in het verder zo dorre bestaan.

De premier die als geen ander weet wat het volk wil, of liever: wat het volk wil horen, wist slim de aandacht van de verlenging van de avondklok af te leiden door de deur voor een Elfstedentocht op een kier te zetten. Opeens zaten de talkshows iedere avond vol met Erbenwennemarsen. Rutte kan in deze rubriek wel iedere week vijf ballen krijgen. Er is geen sluwere populist dan hij.

Betutteling

De coronacrisis heeft wel duidelijk gemaakt dat dingen anders kunnen en moeten. Jarenlang werd onder premier Rutte (hij weer!) de liberale markteconomie gepredikt: weinig regels, nauwelijks overheidsbemoeienis en alles in vrijheid en blijheid overlaten aan de markt. De consument, over burgers spreken we nauwelijks, speelt in dit model een cruciale rol. Die neemt autonoom alle beslissingen, of het nu gaat om ethiek of gezondheid. Is een product gemaakt door kindslaven? De industrie treft geen blaam, want ‘de consument wil het’. Stoppen fabrikanten hun artikelen vol met rotzooi en brengen ze die met agressieve marketing aan de man? Weer is de consument zelf verantwoordelijk, want die vreet alles.

Elk idee om met regels en beleid de individuele consumptie te beïnvloeden werd afgedaan als betutteling. Die term hoor je nu nauwelijks meer. Waarom niet? Omdat de overheidsaanpak van corona één grote betuttelingscampagne is. Gelukkig maar.

Lenige Rutte

Onlangs heeft Rutte (hij weer!!) zelfs afstand genomen van het model waarmee hij ons land tien jaar heeft geleid. Opeens moeten we niet meer alles aan de markt en de consument overlaten, maar moet de overheid meer op de voorgrond gaan treden. De VVD-leider voelt weer eens uitstekend aan wat de mensen willen horen. Zijn partij staat fors voor in de peilingen. Een ‘mister dividendbelasting’ die zich plotseling tooit met enkele ideologische veren is populairder dan politici die altijd al voor een grotere rol van de overheid waren. Voor de politieke en morele lenigheid van Rutte kan uw Huispopulist alleen maar diep buigen.

Dankzij corona wordt gruwelijk duidelijk hoe belangrijk het is om overgewicht aan te pakken. Juist bij mensen die fors te zwaar zijn, slaat corona heel hard toe. Dat betekent een verbod op reclame voor ongezond voedsel en ook op deals voor snoep en koek. Groente en fruit moeten goedkoper worden (btw-verlaging) en de hoeveelheid vet, zout en suiker in producten moet omlaag, afgedwongen via de belastingen of wettelijke normen. Eenzelfde soort aanpak als van sigaretten dus. Dat is geen betutteling, dat is bittere noodzaak.

Vetmesten

De Nederlandse bevolking is inmiddels voor, alleen de levensmiddelenfabrikanten snappen het nog niet. In een interview op Radio1 zei Cees-Jan Adema (‘Ik snap die gevoelens’) namens de fabrikanten dat het nog niet makkelijk was om minder rommel te in voedsel te stoppen, omdat dat ‘consequenties voor de houdbaarheid van producten’ zou hebben. Wat een treurig huiliehuilie-verhaal. Zo’n sneu excuus om door te kunnen gaan met het vetmesten en ziek maken van de bevolking: ‘Het is moeilijk om gezond voedsel te maken, mammie!!!’

Ga je schamen, Cees-Jan. Je keert je tegen het volk en weet er geen overtuigend argument aan te dragen – 1/5 ballen.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.