Toen uw Huispopulist nog een eenvoudige columnist was schreef hij eens dat alleenheersers niet bestaan. Een wijze les die hij had geleerd in de colleges van historicus en filosoof Bert Demyttenaere. Iemand kan alleen aan de macht blijven als hij gesteund wordt door jaknikkers die er belang bij hebben de heerser in het zadel te houden, of bang zijn zich tegen hem te keren. Het stukje ging over Donald Trump, maar het had ook over Poetin kunnen gaan. Of over Mark Rutte. Ook hij heeft de gave, om mensen zo te hypnotiseren dat zij geen toekomst zonder deze Grote Leider mogelijk achten. Rutte is (spoiler!) de grootste populist die dit land in lange tijd gezien heeft.

Aan de macht blijven

Elk volk krijgt de autocratisch leider die het verdient. Wij zijn niet gek op oranje vrouwenhaters, of olieworstelaars die met ontbloot bovenlijf grote vissen uit de rivier hengelen. Wij houden van frisgewassen jongens die boterhammen eten op de fiets. Waarom denkt u dat Dirk Scheringa zich graag vertoonde op geitenwollen sokken? Omdat wij ons geen woekerpolis laten aansmeren door iemand die met zijn rijkdom te koop loopt. Maar we zijn weerloos voor iemand die doodgewoon, aardig en daarmee ogenschijnlijk ongevaarlijk is.

Rutte heeft één supertalent en dat is aan de macht blijven. Uw Huispopulist werkte als televisiemaker mee aan een uitzending van de Keuringsdienst van Waarde over teflonpannen. Die pannen hebben twee eigenschappen: er blijft niks aan plakken en ze zijn schadelijk voor de omgeving. Precies Mark dus. De afgelopen jaren moest de ene na de andere minister opstappen vanwege misstappen, maar aan onze antiaanbakpremier bleef niks plakken. Wist hij van hun fouten? Had hij er zelfs met ze over gesproken? Hij had er domweg geen actieve herinneringen aan. Wat je niet weet, weet je niet, dus hem viel niets te verwijten. Meesterlijk!

Niemand weet hoe je van Rutte afkomt

Won Rutte de vorige verkiezingen nog door een diplomatieke rel met Turkije die buitengewoon gelegen kwam, deze keer was het corona dat hem de overwinning schonk. Een grote leider die rust uitstraalde in moeilijke tijden hè. Daar moest je achterstaan. Dat hij als premier verantwoordelijk was voor de toeslagenaffaire waarin vele gezinnen de vernieling in werden gejaagd, werd hem niet aangerekend. Uiteraard niet. En dat coronabeleid waarom we hem zo prezen? Dat rammelt al vanaf het begin aan alle kanten. ‘Testen, testen, testen’ werd niks en ‘prikken, prikken, prikken’ ook niet. Wie krijgt de schuld? Hugo de Jonge. Maar Rutte? Tuurlijk niet.

Rutte grapte voor de verkiezingen dat hij als demissionair premier nóg meer macht had, omdat de Kamer hem niet kon wegsturen. En zo denkt hij echt. Na het debat waarin vrijwel de hele Kamer zich van hem afkeerde, juist omdat hij zich wilde bemoeien met individuele parlementariërs, deed hij geen stap terug. Hij veegde met een vochtig doekje de smerige vetresten van zijn Tefallaag, mobiliseerde zijn jaknikkers, gaf toe dat hij ‘naar eer en geweten’ had gelogen en kwam tot de conclusie dat hij prima verder kon. En de partijen die zich tegen hem hadden gekeerd? Die zien zijn leugens en autocratische trekjes, maar sluiten hem toch voorzichtig weer in de armen. Niemand weet hoe je van Rutte afkomt.

Van onze Huispopulist krijgt de premier 5/5 bokshandschoenen.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.