Bij sommige holle frasen die voorbijkomen, kun je alleen nog maar meewarig je hoofd schudden. De ‘linkse samenwerking’ is er zo een. Ongeveer een jaar voor de geplande verkiezingen begint het te zoemen, naarmate de stembusgang nadert, zwelt het geluid aan, om plots, meestal ergens tussen de informatie en de formatie van het kabinet weer te verstommen. De ene linkse partij is te groot geworden, de andere te klein en uiteindelijk krijgen we een kabinet op basis van een traditionele links-rechtse of rechts-rechtse samenwerking. Keer op keer blijkt dat het ene links helemaal niet van het andere links houdt.

Die linkse samenwerking komt me de strot uit. Niemand wil haar. Nou ja, altijd maar één partij. De partij die er in de peilingen niet florissant voorstaat. In 2006 wilde Jan Marijnissen (SP) als één links blok de verkiezingen ingaan. Dit zouden de drie linkse leiders tijdens een diner te bespreken, maar Wouter Bos (PvdA) had alleen tijd voor een bakkie pleur. Daarna ging Bos met het CDA regeren en begon de jarenlange vete tussen de de SP en de PvdA.

In 2010 pleitte Femke Halsema (GroenLinks) voor progressieve samenwerking. Job Cohen (PvdA), toen de gedoodverfde nieuwe premier, wees het af ‘omdat hij niet zo van etiketjes plakken hield’. En nu zijn het de Jonge Socialisten, de jongerenorganisatie binnen de PvdA, die een stembusakkoord met de SP en GroenLinks willen: ‘We moeten links niet uit elkaar laten spelen.’ Het PvdA-partijbestuur steunt het voorstel. De andere partijen, die er beter voor staan, zijn nu minder enthousiast. Ik bel met Bart van Bruggen van de Jonge Socialisten.

U dacht: ik haal de linkse samenwerking weer eens van stal?
‘We vonden dit een goed moment om de PvdA ertoe te bewegen zo’n stembusakkoord te gaan sluiten, ja.’

Dat doen linkse partijen die er slecht voor staan vaker.
‘Als de PvdA er ooit beter voor komt te staan, hoop ik dat ze de linkse samenwerking blijven zoeken. Want die komt er nooit als niet één partij het een tijdje blijft volhouden.’

De linkse partijen die er goed voor staan hebben er meestal geen zin in.
‘Bram van Ojik heeft er recentelijk ook voor gepleit. Toen was hij geen leider van GroenLinks meer, maar…’

Toen was hij geen leider meer.
‘Nee.’

De reacties van Klaver en Roemer waren weinig hoopgevend.
‘Ze hebben nog niet keihard nee gezegd, dus daar houd ik mij aan vast.’

Het partijbestuur steunt u…
‘Ja.’

Maar wil zich niet bij voorbaat vastleggen op een linkse coalitievoorkeur. Daar ging het nu toch juist om?
‘Dat is een typische bestuurlijke reactie.’

Wat is er eerder: de socialistische heilstaat of de linkse samenwerking?
‘Ik hóóp de linkse samenwerking. Die socialistische heilstaat is nog een end weg. Daar blijven we ons best voor doen.’

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.