Soms kost het moeite niet cynisch te zijn. En dat is jammer. Als ik een idealistisch type zijn plannen voor een betere wereld hoor ontvouwen, sta ik daarvoor open. Ik prijs de goede intenties en probeer diegene niet te hard te laten vallen vanwege het complete gebrek aan realiteitszin waarvan zijn ideeën getuigen.

Mooi dat je nog zo fris en vol hoop naar de wereld kan kijken, denk ik dan. Punten voor jou! In gedachten geef ik de idealist een kleine, bemoedigende knuffel. Zo’n dromerige wereldverbeteraar is toch altijd te prefereren boven de zelfverklaarde kille realist die bij alles zegt dat het ‘geen enkele zin heeft’ anderen te helpen ‘omdat de wereld nu eenmaal zo in elkaar zit’. Zo’n man die vindt dat hij nergens rekenschap van hoeft te geven omdat hij ‘nu eenmaal een lul is’.

Ja, zo kan ik het ook, denk ik dan. Iets meer ambitie, vriend.

Maar soms lukt het niet. Dan knapt mijn welwillendheid zomaar in mijn handen en sijpelt het cynisme er aan alle kanten uit. Dan kan ik mijn geloof in de oprechtheid van goede bedoelingen zomaar kwijt zijn. Naar voelt dat. Dit gebeurt als oprecht idealisme wordt bepoteld door de vunzige vingers van de commercie. Door de harde zakenman met goede doelen als marketinginstrument.

Neem waterverkoper Marie-Stella-Maris (MSM). Met de slogan ‘zorg voor jezelf en de ander’ probeert dit bedrijf zijn flesjes aan de man te brengen. Die ‘zelf’ is de consument, want water is goed voor je. En ‘de ander’? Nu wordt het interessant: van het geld dat u voor een liter water betaalt, gaat 5 cent naar schoondrinkwaterprojecten in het buitenland. Hartstikke mooi! Je koopt water én je steunt mensen die het minder hebben. Waarom dan toch zo cynisch?

Dit is de truc: het water van Marie-Stella-Maris komt uit dezelfde bron (Sifres) als dat van Albert Heijn. Alleen kost een plastic fles van MSM 64 cent per liter en dezelfde fles van Albert Heijn maar 38 cent. Een prijsverschil van 26 cent voor hetzelfde water! Als ik die 5 cent die bij MSM naar goede doelen gaat er nog afhaal, is dat water nog steeds 21 cent duurder. Zo kan ik ook de weldoener uithangen: geef een fooi weg aan een mooi project en verhoog de prijs fors. Tel uit je winst. Idealisme loont.

Bij de costumer service van Marie-Stella-Maris snappen ze het probleem niet. Ze zijn blij dat Albert zijn water uit dezelfde bron haalt als zij en verklaren het prijsverschil met het identieke AH-water uit ‘een andere fles’ en ‘een ander label’. Juist.

Wilt u echt iets voor de wereld doen, koop dan het goedkopere AH-water en stort het verschil van 26 cent per liter op een goed (water)doel. Of beter: drink kraanwater, dat is ook erg lekker en je voorkomt de milieuschade die de productie, transport en afval van flesjes veroorzaken. Maak vervolgens de volle 64 cent per liter over op een wereldverbeterend project. Dat is pas idealisme.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.