Vroeger was alles beter. Dat vindt de voedselfabrikant. Of liever: de voedselfabrikant denkt dat u dat vindt. Daarom liggen er zo veel etenswaren in de winkel die op onze nostalgie inspelen. Ze doen in woord en verpakking alsof ze op eeuwenoude wijze worden gemaakt, zelfs als dat niet zo is.

Zo heb je ‘brood van toen’ van Bakkerij ’t Stoepje, ‘Bourgondisch brood met de smaak van vroeger’, ‘oereieren’ van kippen die oeringrediënten eten, oerspeltkoeken, de Peruaanse oeraardappel, de ‘oud-Hollandse koffiekoeken volgens traditioneel recept’, de Oud-Hollandse Tulband met Bourbon Vanille van Koopmans, klassieke tomatensoep van Unox (met naast groente, vlees en kruiden ook aardappelzetmeel, stabilisator E451, E452, rundvleesextract , maltodextrine, palmvet, suiker, gemodificeerd maiszetmeel, gistextract, zuurteregelaar E330 en fructose) en de klassieke Tom Ka Kai (met ook weer gemodificeerd maiszetmeel, verdikkingsmiddel – Guarpitmeel, Xantaangom E466 – stabilisator E451 en maltodextrine).

En er is de Pizza Tradizionale van Dr. Oetker (met onder meer Edammer kaas, raapzaadolie, gemodificeerd zetmeel, emulgatoren, suiker, verdikkingsmiddel guargom, dextrose, palmvet, kokosolie, gerstenmoutextract, melkeiwit, zuurteregelaars, maltodextrine, karamel en aroma.

Klassiek en traditioneel koken is nog niet zo eenvoudig. Ik bel de consumentenlijn van Dr. Oetker.

Wat is er traditioneel aan de Pizza Tradizionale?
‘Waarom wilt u dat weten?’

Ik ben nieuwsgierig.
‘Als u naar de website gaat, dan staat daar een mooi verhaaltje.’

U bent toch van de consumentenservice?
‘Ja.’

Dus waarom heet hij Tradizionale? Er zitten heel veel niet-traditionele ingrediënten in.
‘Dat heeft met de baktijd en de rijsmethode te maken. En dat hij in een steenoven is gebakken.’

Maar niet met de ingrediënten?
‘Daar heb ik op dit moment geen antwoord op. Maar ik kan uw naam noteren en dan neemt de afdeling marketing contact met u op. Zij kunnen u vertellen waarom voor deze naam is gekozen.’

‘Vroeger’ roept een warm gevoel op en het warmste gevoel hoort bij oma. Hoewel die van ons niet kon koken, de biefstuk taai bakte, de sla aanlengde met suiker, aardappels glazig kookte en spruitjes suf. Desondanks is grootmoeder toch hét symbool van het gouden culinaire verleden. Daarom zien we oma terug in de supermarkt met Crokychips mosterd ‘op grootmoeders wijze’ (bakte uw oma chips?), is er Grootmoeders koffie – ‘ambachtelijk gebrand, heerlijk zacht’ – Oma’s appelmoes, de ontbijtkoek Appel & Kaneel van Peijnenburg ‘volgens grootmoeders recept’ én Koopmans ‘Oma Pannenkoekenmix met een vleugje kaneel’. Kaneel is een typisch oma-ingrediënt.

Aviko is de koning van de nostalgie. Niet alleen is hun friet van het huis ‘ambachtelijk gesneden en heeft daardoor een authentieke smaak’, ze hebben naast een omavariant ook nog opapatat. Zelden vertoond! Ik bel Aviko.

Wat maakt Omafriet omafriet en Opafriet opafriet?
‘De opafriet heeft een schilletje en is meer gebaseerd op een bereiding in de oven.’

Want oma’s maakten de friet in de frituur en opa’s in de oven?
‘Nee, die filosofie zit er niet achter.’

Welke filosofie wel?
‘Het is gewoon een benaming.’

Er zit geen filosofie achter?
‘Nee.’

En wat als je toch iets wilt veranderen, maar de nostalgische klant niet kwijt wilt? Dan zeg je wat Honig zegt: ‘Vernieuwde receptuur, vertrouwde smaak.’

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.