De Nationale Postcode Loterij heeft iets nieuws bedacht: de anti-prijs. Dat is een beloning waar niemand blij mee is, de postcodepesterij dus. De afgelopen maand was dat een pakje bolognesesaus van Knorr. Tweeënhalf miljoen mensen vonden het op hun deurmat.

De teleurstelling – weer geen miljoen! – is inherent aan de tombola – maar om het er zo bij deelnemers in te wrijven dat ze losers zijn grenst aan sadisme. Misschien zit er een knap staaltje speltheorie achter: juist het gevoel te verliezen houdt je hongerig. Hoeveel bordspellen hebben geen gevangenis? Terwijl je tegenstander nog drie zetten van de overwinning verwijderd is, zit jij te tandenknarsen in het cachot. In die inktzwarte momenten zin je op wraak. Zodra aan de overkant van het bord de handen juichend de lucht ingaan, bijt je hem al toe: nog een keertje?

Een pakje gedroogde groente, suiker, zout, aardappelzetmeel en kruiden. ‘Zelf toevoegen Ah biologisch gehakt, Ah biologische spaghetti, evt. paprika of courgette’. Handig dat Knorr adviseert waar de nog benodigde ingrediënten te kopen. Stel dat ik mijn biologisch gehakt bij de Vomar zou halen? Of per ongeluk vermalen rundvlees zonder keurmerk zou kopen? Dat wordt geheid smerig. Dat aan de eventuele paprika of courgette geen eisen wordt gesteld, is verwarrend. Kun je met een eventuele Aldi paprika wel een goede bolognesesaus maken? Help mij, Knorr!

Lieve Knorr, wat @Teunvandekeuken hieronder zegt. Ik hoef jullie anti-duurzame poedertroep niet. En al helemaal niet ongevraagd per post. https://t.co/tK3fa4SOAo

— Jaap (@jbartelds) 5 december 2016

Verder lees ik op het pakje dat het ‘vol met natuurlijke ingrediënten’ zit. Dat treft, want ik ben dol op natuurlijke ingrediënten. Het klapstuk van de verpakking is een wereldbol waar in de logo’s van Albert Heijn, Unilever en de Nationale Postcode Loterij zijn afgedrukt met daaromheen de wervende tekst ‘doe maar lekker duurzaam’. Om het geheel af te maken wordt er bij het pakje gedroogde saus een enorme duurzame stapel papier geleverd met enkele recepten – Ben & Jerry’s ijs met banaan en chocoladesaus – en een pasje waarmee je bij Albert Heijn duurzame boodschappen kunt doen.

De Postcode Loterij is een notoir omzeiler van Nee/ Nee stickers. Nu helpen ze ook andere bedrijven reclame door de bus te duwen bij mensen die dat niet willen. En dat alles onder het mom van duurzaamheid. Albert Heijn en Unilever als redders van onze planeet – een gotspe natuurlijk.

Op de site van ‘doe maar lekker duurzaam’ lees ik dat Unilever zich inspant voedselverspilling tegen te gaan. Hoe noemt u het ongevraagd verspreiden van tweeënhalf miljoen pakjes gedroogde groente dan? Grote kans dat die in de prullenbak belanden. Om maar te zwijgen over de enorme berg papier die wordt meegestuurd. Dit valt allemaal in het niet bij het product zelf. Dit zakje is volstrekt overbodig. Niemand heeft een mix van gedroogde groenten, suiker, zout en aardappelzetmeel nodig om een goede bolognese te maken. Sterker nog; zonder wordt je saus vele malen lekkerder.

En zo staan er honderden semi-kant-en-klaarproducten op de lijst van duurzame producten van Albert Heijn en Unilever die volstrekt overbodig en niet lekker zijn. Kunt u zich voorstellen hoeveel energie we zouden besparen als we die rommel niet zouden maken? Hoe veel lekkerder we zouden eten als we zelf kookten met groenten van een goede groenteman?

Doe maar lekker duurzaam. Zonder Knorr.

Afbeelding: Screenshot van de website doemaarlekkerduurzaam.postcodeloterij.nl. Te zien is de hier besproken campagne met wereldbol en pasje.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.