Dat was even schrikken. Zoals bekend halen bedrijven idiote trucs uit om onder hun verantwoordelijkheid uit te komen. Deze week kwam in het nieuws, na onderzoek van BNR, dat Appelsientje een heel klein beetje melkpermeaat, dat is een restproduct van kwark, in zijn sap doet om geen suikertaks te hoeven betalen.

Suikertaks

Voor de research voor dit stukje bekeek ik nog eens een uitzending die ik jaren geleden voor het televisieprogramma Pointer heb gemaakt en wat blijkt? De fabrikant zou het idee om een beetje melkvet bij de sap te doen weleens van mij kunnen hebben! Dat was ik glad vergeten.

De suikertaks geldt voor alle suikerhoudende dranken, waarbij het er niet toe doet of die suiker uit biet, riet, appel of sinaasappel komt. Van al die suikers word je namelijk net zo dik en zeker in vloeibare vorm krijg je er ongemerkt heel veel van binnen. Dranken verzadigen nu eenmaal niet zo snel als vast voer. Probeer maar eens vijf appels achter elkaar op te eten; drinken gaat een stuk makkelijker.

Minder zoete dranken en meer water

Bovendien zijn sappen ook nog eens ontzettend slecht voor je tanden. Daarom mag het foefje om ergens sap aan toe te voegen en dan ‘zonder toegevoegde suikers’ op de verpakking te zetten ook niet meer. Sap is dan de toegevoegde suiker. De suikerbelasting is ingevoerd om ons minder zoete dranken en meer water te laten drinken.

Maar gek genoeg zijn zuiveldranken van de belasting uitgezonderd. De suikertaks is in feite een eenvoudige aanpassing van een wet uit 1992, die een verbruiksbelasting op water, frisdranken en groente- en fruitdranken regelde. De belasting op die producten is nu eenvoudigweg verhoogd, naar zesentwintig cent per liter, en water is er uitgehaald.

Uitzondering op suikertaks

Zo is vrij simpel een suikertaks op alcoholvrije dranken ingevoerd. Maar zuivel stond niet in die wet, omdat de wetgever dat in 1992 nog gezond vond. Daarom wordt de belasting dus niet geheven op Fristi en Chocomel, die met zes suikerklontjes per glas van 200 ml één klontje meer bevatten dan Coca-Cola.

Nadat belastingexpert Ilona van den Eijnde mij in de uitzending had uitgelegd dat elk drankje met een minimaal melkvetpercentage van de suikertaks wordt uitgezonderd, stelde ik haar mijn fatale vraag, die Appelsientje het perfide idee zou kunnen hebben gegeven: ‘Dus je kunt dus eigenlijk frisdrank maken met wat melkvet erin en dan ben je vrijgesteld van deze belasting?’ ‘Ja, klopt.’

Een piepklein beetje melk kan een hoop geld opleveren

Dat is precies wat Appelsientje nu heeft gedaan. Voedingsmiddelentechnoloog IJsbrand Velzeboer legt in de BNR-uitzending uit hoe eenvoudig het is: ’Sappen zijn al uitgezonderd als deze slechts 0,02 procent melkvet bevatten.’ Een piepklein beetje melk kan een hoop geld opleveren.

De sapmakers claimen dit allemaal zonder enig eigen belang en met de beste bedoelingen te hebben gedaan om hun fantastische product betaalbaar te houden voor de mensen. Maar de bedoeling van de wet is juist dat de wonderdrank duurder wordt, zodat mensen er minder van gaan drinken.

Eet fruit, drink water!

Vanuit winstbejag en een strikt eigen moraal rommelen met ingrediënten en de wet mag nu misschien nog wel, maar is niet de bedoeling. Laten we hopen dat het demissionair staatssecretaris Marnix van Rij lukt om de suikertaks eindelijk uit te breiden naar zuivel. Eet fruit, drink water!

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant

Afbeelding: artemtation via Pixabay