Voor sommige holle frasen neem ik mijn hoed af. Van die frasen die niet op een onbewaakt ogenblik uit iemands mond zijn gevallen, maar die heel precies zijn gefabriceerd. Zo geformuleerd dat ze bij de ontvanger precíés de gewenste indruk wekken, maar die bij nadere beschouwing toch niet zeggen wat we denken dat ze zeggen. Een voorbeeld: er zijn huis, tuin-en-keukenmiddeltjes waarvan je denkt dat ze verkoudheid genezen. Op zo’n verpakking staat: ‘helpt bij verkoudheid’. Maar let op! Er staat niet ‘helpt tégen verkoudheid’. Als dat erop zou staan, dan zou het middeltje claimen een geneesmiddel te zijn, dan moesten er allemaal medische testen worden gedaan en mocht het niet zomaar zonder recept worden verkocht. ‘Helpt bij verkoudheid’ is een typische holle frase: helpt (waarvoor? waartegen?) en je kunt tegelijkertijd ook verkoudheid hebben. Prachtig!
Even geraffineerd als de verkoudsclaim is de bewering van vandaag, aangedragen door Ezio van Haag (blijf die holle frasen opsturen, mensen!). Er wordt niet beweerd dat suiker gezond ís – dat is namelijk echt niet zo, bevestigt Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid – maar dat het past in een gezonde voeding. Snapt u hem?
Ik bel toch even met de consumentenservice:
Suiker past in een gezonde leefstijl?
‘Dat klopt inderdaad. In normaal gebruik is dat een goed product.’
Dus suiker is gezond?
‘Als je het in een bepaalde mate gebruikt, wel.’
Er is geen gezondheidsdeskundige of diëtist die aanraadt elke dag nog wat schenkstroop te nemen. Niemand…
‘Maar een goede diëtist zal ook niet zeggen dat u geen suiker mag gebruiken. Dat is afhankelijk van de levensstijl…’
Dus u zegt ‘als je héél gezond leeft, dan kun je ook best een pannenkoek met suiker eten’.
‘Ja hoor, best.’
Dat geldt voor alle voedingsmiddelen natuurlijk.
‘Ja, mits je ze met mate gebruikt.’
Maar als dit voor alle voedingsmiddelen geldt, dan is dit dus een loze mededeling.
‘Nou, dit betekent dat je suiker gewoon kunt eten en dat het dus niet waar is wat de meeste media beweren: dat suiker een ongezond product is.’
U wilt suiker als gezond product promoten?
‘Ja, suiker is een gezond product. Als je tien pakken suiker per dag eet, is dat niet gezond, maar met mate past het bij een gezonde levenswijze. Suiker is een natuurproduct, hè.’
Heroïne komt ook uit de natuur.
‘Ja, dat klopt… Had u verder nog vragen?’
Nou ja, kijk… als je dagelijks 2 ons groenten, 2 stuks fruit en een paar boterhammen eet, dat is die zogenaamde gezonde levensstijl, dan krijg je al genoeg suiker binnen. Als je daar die schenkstroop bovenop eet, dan is dat niet gezond.
‘Dat is uw mening en die mag u hebben.
Dat is geen mening, dat is een wetenschappelijk feit.
‘Ik wil nu graag een einde aan dit gesprek maken.’
Nog één vraag dan. Wat is het gezonde aan schenkstroop?
‘Zoals ik al heb gezegd past het in een gezonde levensstijl.’
Maar wat doet het voor goeds voor het lichaam?
‘Voor zulke gedetailleerde informatie moet ik u doorverwijzen naar het Kenniscentrum Suiker.’
Bij het Kenniscentrum wisten ze het ook niet en wimpelden ze mij af: ‘Ik wil deze discussie niet met u aangaan, maar de antwoorden op uw vragen kunt u vinden op onze website.’ Ook op de site wordt op deze vraag geen antwoord gegeven.
Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.
Deel dit verhaal