Twee jongens van De Correspondent hebben een tijdje geleden een boekje geschreven waarin zij betogen dat een vuilnisman meer zou moeten verdienen dan een bankier. Een maatschappij kan namelijk veel langer zonder bankiers dan zonder vuilnismannen, blijkt volgens hen uit onderzoek naar ervaringen uit het verleden. Ooit vroeg ik een van de jongens hoe dit praktisch uit te voeren was. Daarbij mompelde ik nog iets over vraag en aanbod, want dat hoort als je het over economie hebt. De auteur had geen antwoord op praktische vragen, want ‘het was voor de week van de filosofie geschreven’. Prima argument.

En verdomd. Nu hebben die jongens mij stiekem toch aan het denken gezet. Hun gedachtenexperiment blijkt een reuze leuk spel. Welke banen kunnen er behalve die bankiers eigenlijk nog meer allemaal weg? Dan kom je al snel op accountants, front-end-developers en marketingmanagers. En natuurlijk bij het allernikserigste beroep van allemaal: de consultant. Niemand kan een kind uitleggen wat zo iemand doet en er is geen kind ter wereld dat het ooit wil worden. Zo’n baan kies je niet, die overkomt je. Omdat je er, nadat je snel een paar wilde haren hebt afgeschud, bent achtergekomen dat een lease-auto, een goed salaris en een onbegrijpelijke job title voor jou het hoogst haalbare is. Ook met dromen kun je niet pragmatisch genoeg zijn.

Ieder mens heeft zijn vooroordelen. Consultancy, zo luidt het mijne, is niet echt rock-‘n-roll. Tót ik op een station een poster zag die banenzoekers opriep bij Capgemini te solliciteren: ‘Jij trekt liever je eigen plan? Dan moet je bij Capgemini zijn!’

Wat wil Capgemini met deze reclamecampagne? En wie willen zij ermee aantrekken? Eigengereide eigenplantrekkers? Dát vraag ik mij af.

Persvoorlichter Alexander Kühn: ‘Nu ja, eigen plan trekken… Het gaat erom dat je na je studie bij ons allemaal carrièrepaden kunt volgen.’

Er zijn paden die je kunt volgen?
‘Ja.’

Dat klinkt niet bepaald als een eigen plan trekken.
‘Nou ja, je doet cursussen, je gaat in projecten werken en op een gegeven moment kies je een richting.’

Ik dacht dat Capgemini zich met die slogan wilde afficheren als werkgever voor avontuurlijke mensen.
‘Daar zijn natuurlijk wel grenzen aan. Als je het filosofisch gaat bekijken, trek je je nergens wat van aan als je je eigen plan trekt.’

Iemand die slecht in de groep ligt omdat hij de hele tijd zijn eigen plan trekt, dat kan niet?
‘Jij interpreteert het eigen plan trekken nu als een persoonlijkheidskenmerk. Ik zie het meer professioneel.’

Een persoonlijkheidskenmerk heeft toch professionele gevolgen?
‘Nou… met professioneel bedoel ik dat mensen bijvoorbeeld kunnen kiezen voor applicatie, dienstverlening of infrastructuur.’

Dus bij Capgemini kan iemand zijn eigen plan trekken door te kiezen voor applicatie, dienstverlening of infrastructuur?
‘Of consultancy.’

Ik dacht dat u met deze campagne bepaalde types wilde aantrekken?
‘Ja.’

Maar dat is niet zo?
‘Nee.’

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.