Zo’n WK voetbal in Qatar is voor niemand leuk. Ook niet voor sportjournalisten. Wil je lekker lyrische stukken schrijven over Memphis, knijpen en gegenpressing, wil je zwijmelen over de geur van vers gemaaid gras, de Hollandse school van Cruijff vergelijken met de Hollandse school van Rembrandt en voetbal met ballet (altijd komt die dekselse Nurejev om de hoek kijken), moet je opeens gaan nadenken en schrijven over mensenrechtenschendingen. Dat is toch helemaal niet leuk!

Als je dat interessant vond, was je wel buitenlandcorrespondent geworden. Maar goed, als je met oogkleppen op afreist en alleen maar over het spelletje schrijft, dan denkt iedereen dat je een gevoelloze en wereldvreemde sportfanaat bent. Dus je belooft het thuisfront goed om je heen te kijken. Als je iets verdachts ziet, zal je het melden. Je begint er zelfs enige schik in te krijgen. Je bent nu nóg belangrijker!

Communicatieprobleem…

Onze eigen Willem Vissers is alvast poolshoogte gaan nemen in Qatar. Hij verslaat er de Arab Cup en blikt vooruit naar het WK. Hoe zit dat nou met de mensenrechten? In zijn eerste bijdrage heeft Willem een journalist en hoogleraar gevonden die niet zo onder de indruk is van alle ophef. Deze James Dorsey relativeert er lustig op los. Heeft Qatar het WK alleen heeft gekregen door corruptie? Ach: ‘Wat wij in de rest van de wereld niet altijd begrijpen is dat de cultuur van zakendoen bij de Fifa en in de Golfregio vergelijkbaar is.’ Juist: twee keer corrupt is niet corrupt.

Eigenlijk ziet Dorsey vooral een probleem met de communicatie: ‘Toen Qatar de verkiezing won, dachten ze daar dat iedereen vanaf dat moment voorstander van dat WK zou zijn. Ze waren onvoorbereid op eindeloze verhalen over corruptie en rechten voor arbeiders, terwijl alles al jaren zo gaat daar.’

Reuze jammer van die communicatie. Als ze waren voorbereid, hadden ze een beter verhaal kunnen vertellen. Dat ze al jaren mensenrechten schenden en dat er in de bouw ook altijd al mensen sterven. Zo zijn nu eenmaal de plaatselijke gebruiken. Ook fans die homoseksueel zijn oproepen hun geaardheid niet te tonen en journalisten oppakken die te nieuwsgierig zijn (hun werk willen doen) is kennelijk gezellige folklore. Het laat zich raden dat Dorsey niet voor een boycot is: ‘Als ze Qatar het WK afnemen, zullen de gevolgen veel groter zijn dan een boycot waard is.’

Bloed aan zijn kicksen

Vissers houdt enorm van voetbal. Als er een WK gehouden wordt, wil hij erheen. Begrijpelijk. Daarom zal hij (bewust of onbewust) alles aangrijpen wat tegen een boycot pleit. Je kunt het een voetbalverslaggever niet aandoen dit soort stukken te schrijven. Dat moet je aan een correspondent of onderzoeksjournalist overlaten.

Toch maar even: het WK is dankzij corruptie naar Qatar gegaan. Het wordt in de winter gehouden omdat het daar ’s zomers te heet is. Bij de bouw van de stadions voor het WK zijn 6.500 doden gevallen en hoewel de Qatari beterschap beloofden, zijn er volgens de International Labour Organization (ILO) vorig jaar nog 50 bouwvakkers gestorven.

Journalisten kunnen niet vrij hun werk doen en homoseksuelen moeten zich gedeisd houden. Wie straks juicht bij een doelpunt, heeft bloed aan zijn kicksen. Op zo’n plek houd je geen WK. Het toernooi moet worden verplaatst. Dat en niets anders moet de inzet zijn van de KNVB en andere voetbalbonden. Het kan best.

Afbeelding: Voetbalstadion Al-Janoub in aanbouw voor het wereldkampioenschap voetbal in Qatar, foto door Matt Kieffer