Sorry, sorry, sorry, het spijt ons. Echt! We staan er zelf soms ook van te kijken hoeveel leed wij u, onze burgers, hebben aangedaan. Het is gewoon bijna niet te bevatten dat je mensen zo veel pijn en verdriet kunt doen. Als ik uw verhalen hoor, dan krab ik me ook weleens achter de oren. Hebben wíj dit veroorzaakt? Ík? Dat besef doet gewoon pijn, snapt u? Misschien niet zo veel pijn als u heeft geleden, maar toch. Ook pijn. Ik hoop dat u dat weet en begrijpt. En voelt. Dat u als slachtoffer lijdt, maar wij als dader ook.

Het domme volk begrijpt het niet

Ik herinner mij nog goed hoe politici vroeger, voor mijn tijd, altijd alles gingen uitleggen. Als ze zetels hadden verloren of een impopulaire maatregel hadden genomen, dan gingen ze het land in om hun beleid uit te leggen. En niet zomaar uitleggen, maar ‘beter uitleggen’. Op zich snap ik dat wel. Ze waren overtuigd van hun eigen gelijk, hun plannen waren goed, alleen het domme volk (niet mijn woorden!) begreep het niet. Dus het lag nooit aan de verkeerde plannen of aan het verkeerde beleid, maar aan de uitleg van dat beleid. Als die beter was, zou het volk het eindelijk snappen, de maatregelen omarmen en zich weer achter de opzijgeschoven politicus scharen.

Nogmaals: ik snap dat. Het is ook bloedirritant als je je dag en nacht uit de naad werkt voor je landgenoten en je alleen maar stank voor dank krijgt. Dan wil je ze weleens door elkaar schudden: wanneer dringt het nou eens tot jullie botte hersenen door dat ik goed ben! Hartstikke goed! Als mens, maar ook als politicus en premier! Hou van mij, verdomme! Maar dat doe je natuurlijk niet. Dat zou toch allemaal verkeerd kunnen worden uitgelegd. Dat kan je de kop kosten. Dus gaan we tegenwoordig luisteren.

Excuses…

Luisteren en onze excuses aanbieden. Meer niet. Beloften? Kan, maar pas daar mee op! Liever gewoon het luisterend oor. Stel je eens voor dat je als eenvoudige Groninger van wie het huis verwoest is door de gaswinning, bezoek krijgt van de premier die jouw hele verhaal wil aanhoren? De premier en een stel ministers bij jou over de vloer, dat maakt indruk hoor!

Met die slachtoffers van de toeslagenaffaire precies hetzelfde. In de Tweede Kamer werd een documentaire over hun leed vertoond. Er waren een paar slachtoffers bij en ook een heleboel politici. Ik had die dag helaas iets belangrijkers, maar indrukwekkend was het wel. Heel veel politici boden hun excuses aan. Prachtig. Dat deden wij in Groningen ook. Diep door het stof gingen we. Dat is niet makkelijk, maar het moet. Het lucht op. Voor de slachtoffers, maar ook voor ons.

Wat wel pijn doet, is dat veel van die slachtoffers niet meer op onze excuses zitten te wachten. ‘Voor sorry kopen we niks’, zeggen ze dan. ‘Los de problemen eindelijk op.’ Hoe dan? Ik zou niet weten hoe. Zo cynisch en ondankbaar. Snap dan eens hoe moeilijk en knap het is als iemand van mijn statuur zo door de knieën gaat! Een nieuwe bestuurscultuur is leuk, maar dan moet het volk ook meewerken.