Je zou maar voor de supermarktbranche werken en van die domme praatjes moeten ophangen. Vorige week was het weer bal. Uit een onderzoek van supermarktvergelijker Questionmark was gebleken dat 80 procent van de artikelen die supermarkten in de aanbieding doen, ongezond is. Dikmakende troep.

Dat is op zich al stom, maar wat het nog stommer maakt, is dat de supermarkten samen met allerlei maatschappelijke organisaties en de overheid het Nationaal Preventieakkoord hebben ondertekend. Hierin wordt beloofd inspanningen te leveren om overgewicht tegen te gaan. Supermarkten zouden er alles aan doen om klanten over te halen vaker voor gezondere producten te kiezen. Chips en frisdrank met korting verkopen, is daartoe natuurlijk niet de meest aangewezen manier.

Op heterdaad betrapt

Als je zo op heterdaad wordt betrapt, zou je als organisatie deemoedig het hoofd kunnen buigen. Je zou kunnen zeggen dat het je spijt. Je zou kunnen zeggen dat je echt wel beter wil, maar dat het kwaad blijft trekken. Dat mensen verleiden met suiker, zout en vet altijd zo makkelijk en lucratief is geweest, dat het moeilijk is daar zomaar mee te stoppen.

Je zou kunnen zeggen dat je verslaafd bent aan makkelijke winst. Je zou je als een Japans of Koreaans topman ten overstaan van je voltallige personeel en de nationale pers huilend op de grond kunnen storten omdat je hebt gefaald en direct je ontslag aanbieden. Al deze reacties zouden begrijpelijk zijn.

Geveinsd onbegrip

De supermarktbranche koos helaas voor geveinsd onbegrip. Els de Kwaasteniet – als Teun van de Keuken weersta ik de verleiding een makkelijk naamgrapje te maken – van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) vindt dat supermarkten wel degelijk bezig zijn met het promoten van gezond voedsel: ‘Sla eens een van de consumentenbladen open: Allerhande, Hallo Jumbo, Boodschappen, daar wordt voortdurend op groente en gezond eten ingezoomd.’

De Allerhande! Denkt mevrouw de Kwaasteniet nu werkelijk dat af en toe een salade en een bonenschotel in je receptenblaadje afdrukken – tussen de advertenties voor allerhande rotzooi overigens – opweegt tegen het goedkoop aanbieden van obesitasvoer?

Het is allang bekend dat voorlichting nauwelijks helpt om mensen gezonder voedsel te laten kiezen, terwijl de prijs hier wel veel invloed op heeft. Volgens Questionmark is ‘uit onderzoek gebleken dat consumenten producten 300 procent meer kopen als ze in de aanbieding zijn’. Nog een gezond receptje, iemand?

Het preventieakkoord is een farce

Als we het van de supermarkten moeten hebben – en dat moeten we – dan kunnen we nu al zeggen dat het Preventieakkoord een farce is. Het RIVM, dat moet toezien op de uitvoering van het akkoord, vreest dat ook: ‘De ambitie is om de verwachte stijging naar meer dan 60 procent overgewicht in 2040 om te buigen naar een daling tot minder dan 40 procent. Extra maatregelen zijn nodig om de ambitie te halen.’

Wat die extra maatregelen moeten zijn, is duidelijk. Gezond voedsel is de afgelopen jaren veel meer in prijs gestegen dan ongezond voedsel. Mede, zo blijkt nu weer, door het beleid van de supermarkten. Die prijs is van grote invloed op wat mensen kopen. Maak gezond voedsel daarom goedkoper: verlaag de btw op groente en fruit weer en maak koekjes en frisdrank duurder. Tijd voor de suikertaks.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.