Zondagsradio

TeunGeen categorie

Het is zondagochtend even na achten en plots waan ik mij in de hemel. Boven het Naardermeer schijnt een waterig zonnetje. Ruisende rietkragen, uit moerassen stijgen zwanen op als ware het een luchtvaartreclame, hier schiet een kudde reeën weg, daar cirkelen de zilverreigers hoog boven het aardse gewoel. Aan de einder wuiven de bomen woest heen en weer. Er woedt een flinke storm. Ik ben bij de opnames van Vroege vogels, het programma over natuur en milieu op radio 1 dat al sinds 1978 (!) wordt uitgezonden.

Tussen deze oogverblindende natuur staat Gasterij Stadzigt, omgebouwd tot radiostudio. Buiten puilen de kabels uit de zendwagen, binnen zitten de presentatoren Janine Abbring en Menno Bentveld achter grote ramen met uitzicht op het moeras, de reigers, de zwanen en de jaloersmakende moestuin. Die plek voel je op de radio.

De presentatoren gaan af en toe naar buiten om de natuur bij de luisteraar naar binnen te brengen. Tijdens het nieuws wordt er overlegd tussen de redactie en de presentatoren over het item met de drones tegen stropers. Ze zouden zo’n vliegtuigje laten vliegen maar het stormt te hard, wat nu? Hoe kunnen ze het verhaal laten horen en beeldend maken? Dat klinkt paradoxaal, maar is essentieel voor goede radio.

Dan horen we een jonge Henny Radstaak (heerlijk Bordewijksiaanse naam). In 1992 maakte de sterverslaggever van Vroege vogels een reportage over de reuzeschildpad, de Dikke, die vanwege ruimtegebrek verhuisde naar Florida. Nu zoekt de oudere Henny de oudere Dikke weer op. Hoe zou het met hem (het bleek een haar) zijn? Ontroerend.

Gelukkig is er ondanks alle desastreuze vernieuwingsdrang op Radio 1 nog plaats voor dit programma met langere reportages, gasten die je nergens anders hoort en verrassende gesprekken waar je iets van leert.

Na Vroege vogels gaat het radiofeest nog even door met het minstens zo befaamde geschiedenisprogramma OVT, dat nota bene voor het eerst werd uitgezonden in 1992, het jaar dat de jonge Radstaak met de Dikke naar Florida afreisde. Ook dit radioinstituut gaat voorbij aan de waan van de dag (of plaatst die in historisch perspectief).

Is er een dikke pil geschreven over de graanprijzen tussen 1430 en 1432? OVT nodigt de erudiete schrijver van het boek uit. Zelfs als hij minder gevat is dan Maarten van Rossem of Herman Pleij. Gewoon omdat de redactie heeft besloten dat het voor historisch geïnteresseerden interessant is. Ook worden in dit programma prachtige historische radiodocumentaires uitgezonden: langer dan nog gebruikelijk is op de radio, diepgaand en met zorg gemaakt.

Voor luisteraars die genoeg hebben van de quizjes, de middle of the road-muziek, de flauwe ginnegapgesprekjes en de mening van het volk in drie soundbites, is er de zondag. Een oase van ouderwets goede radio. Gelukkig is er ondanks alles nog ruimte voor dit programma