‘Ik ben niet cynisch, ik ben realistisch.’ Dat zegt de rechtse mens die elke hoop op een betere wereld heeft laten varen en wijsheden als ‘eten of gegeten worden’ debiteert. Het is een vreselijke houding die iedere inspanning, iedere ambitie in het leven nutteloos maakt. Moedeloos word je ervan. Het is goed om hierbij aan te tekenen dat deze zogenaamde realistische cynicus altijd tot de eters en nooit tot de gegetenen behoort. Wie prooi is, moet wel blijven geloven in betere tijden. Dat heet overleven.

Rommel van schofterige bedrijven

Toen Appelsientje een ‘vleugje zuivel’ aan zijn drankjes toevoegde, zogenaamd om de klant ter wille te zijn, maar in werkelijkheid om de suikertaks (even precies: de belasting op suikerhoudende dranken) te ontlopen, omdat die om wonderlijke historische redenen niet op zuivel wordt geheven, was ik niet verbaasd. En zeker niet geschokt. Die bedrijven zijn nu eenmaal schofterig. Hun enige raison d’être is geld verdienen. Dus: laagwaardige ingrediënten gebruiken, producten marketen op doelgroepen die er het meest gevoelig voor zijn (kinderen) en zo min mogelijk belasting betalen.

En de rommel vaak ook nog als gezond en duurzaam verkopen, met mooie plaatjes van glimmende groenten met een paar mooie dauwdruppels erop, bijvoorbeeld. Of door producten die niet volkoren zijn, toch zo te noemen. In dat geval is er sprake van misleiding. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit heeft 190 producten die volkoren werden genoemd, zoals koekjes, crackers en pasta, onderzocht. 51 daarvan waren niet volkoren. Het verbaast me wederom niet, maar ik vind het wel triest.

Kies voor volkoren

lk vertel mensen altijd dat ze volkoren moeten kiezen. Volkoren is volkoren als de hele graankorrel is gebruikt, inclusief het vliesje dat eromheen zit. Juist in die hele korrel zitten alle vezels. Dat is gezond en goed voor je darmen. Bloem is meel waar alle goeds uit is gezeefd. Daarvan maak je wit brood. Of je kleurt het met mout die tijdens het bakproces verbrandt en dan is het brood bruin.

Aan de kleur kun je dus niet zien waarmee je van doen hebt. Daarvoor moet je op de ingrediëntenlijst kijken. Bij gezond brood is al het meel volkorenmeel. Honderd procent. Bij de bakker vraag je het aan degene die achter de toonbank staat. Die weet het helaas ook niet altijd. Een paar keer heb ik op mijn vraag of een brood volkoren was het antwoord gekregen ‘ja, het is spelt’ (spelt is een graansoort waarvan je de hele korrel kunt gebruiken (volkoren), maar die ook als bloemvariant wordt gebruikt), of ‘ja, het is desem’ (dat betekent alleen dat het brood is gerezen zonder bakkersgist en kan ook zowel wit als volkoren zijn). Veel bakkers zijn tegenwoordig slechts afbakkers.

Laten die fabrikanten zelf voor hun rommel opdraaien

De producenten van nep-volkorenproducten misleiden hun klanten. Het verbaast me niet. Maar waar ik wel pissig van word, is dat ondanks alle sjoemelpraktijken van fabrikanten wij, de consumenten, steeds maar weer de juiste beslissingen moeten nemen in de supermarkt. Als wij onethische, milieuvervuilende en/of ongezonde waar kopen, dan zijn wij verantwoordelijk voor de misstanden. Laten die fabrikanten zelf voor hun rommel opdraaien. Als ze dat niet willen, moet de overheid ze daartoe dwingen

Deze rubriek heet ‘de consument’. Alsof het om ons draait. Maar onze invloed is beperkt. Na de vakantie maar eens nadenken over een nieuwe naam.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant

Afbeelding: Chen via Pixabay