Columns & verhalen

Mocht u zich nog afvragen waarom de Volkskrant een Huispopulist heeft aangesteld, dan zijn de twijfels de afgelopen week wel weggenomen. De cocktail van een avondklok (die hadden we lang niet gezien!) én heftige rellen kan alleen maar tot een populistische pavlovreactie leiden.

Emotie

Vechtende en vernielende jongeren maken politici en bestuurders niet alleen boos, maar ook een beetje geil. Zeker in verkiezingstijd. Nu kunnen ze het volk tonen hoe hard ze zijn. Dat is mooi om te zien. Neem minister Grapperhaus die een prachtig nummertje maakte voor de camera van olijke binnenhofclown Jaïr Ferwerda: ‘Ik ben heel boos, maar u zou ook boos moeten zijn. Nee, maar serieus, ga eens voor de camera staan en zeg eens wat u er zelf van vindt.’

Prachtig, toch? Het is voor het land van nul en generlei waarde om de mening van die goeiige Jaïr over de rellen te kennen, hij vindt ze waarschijnlijk verschrikkelijk, maar toch. De emotie is getoond. Daar verdien je bij de Huispopulist punten mee.

Leger

In de Tweede Kamer betoogde Geert Wilders dat we beter het leger kunnen inzetten dan Duitse politieagenten om hulp vragen bij het neerslaan van de rellen. De krijgsmacht en de Duitsers in één zin, klasse! Het toont de Nederlandse onmacht én je ziet de Duitse laarzen al over onze vaderlandse bodem marcheren. Populisme van de hoogste categorie. Rutte kon alleen maar stamelen dat die Duitsers ons sowieso altijd al bijstaan in grensgebieden. Who cares, Mark? Dat is oersaaie nuance waar het volk geen brood van lust.

‘Sociologische verklaringen’

Toch wist Rutte nog wel enkele punten te scoren. In de Kamer durfden een paar rooie rakkers en saaie nuanceridders het aan, om zo kort na de ramp al aandacht te vragen voor de diepere oorzaken van de schanddaden van de jongeren. Tuurlijk, we hadden het hier over tuig en schorem en de daders moesten keihard worden gestraft, maar toch: waarom deden zij dit? Hadden zij wel genoeg perspectief? Wat was er misgegaan met een groep in de samenleving dat zij tot dit soort dingen in staat waren?

Premier Rutte wilde er niets van weten. Voor je het weet zouden we medelijden krijgen met de misdadige jongeren, omdat ze een moeilijke jeugd hadden gehad. Oppakken en straffen, verder niks. Rutte had geen behoefte aan ‘sociologische verklaringen’. Stel je voor dat die verklaringen te vinden zijn in tien jaar beleid onder premier Rutte?

Burgeroorlog

Dan hadden we nog de burgemeesters. In populistische zin liet die van Amsterdam het ernstig afweten. Bij die talkshow die iedere dag door een ander duo wordt gepresenteerd, hield ze een uitermate genuanceerd en steekhoudend betoog, waar uw Huispopulist geen raad mee wist. Waar was de bloeddorst?

Gelukkig heeft Eindhoven een uitermate labiele burgervader. Deze John Jorritsma sprak tijdens de hevige rellen in zijn stad van een burgeroorlog. De emotie van het moment, denk je dan. Maar een dag later gebruikte hij het B-woord weer! Niet slim en niet juist, maar op de populistische ladder stijgt Jorritsma met stip.

Burgemeester Jorritsma is de grote winnaar van deze populistische week. Hij krijgt van uw Huispopulist de volle 5/5 ballen.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.

Vanwege de recente gebeurtenissen in binnen- en buitenland heeft de hoofdredactie per direct besloten een Huispopulist aan te stellen. Hoewel de goede verstaander allang wist dat dit een populistisch dagblad was, wil de leiding van de Volkskrant deze koers nu expliciteren en bekrachtigen: ze staat (geheel in lijn met haar naam) voor, achter, maar zeker niet boven het volk.

De Huispopulist zal personen en instanties beoordelen op de mate waarin zij met hun acties daadwerkelijk het volk dienen. Bureaucratisch geharrewar en het afschuiven van verantwoordelijkheden kunnen rekenen op een flinke reprimande.

Zonnebankminister

Neem corona. Wat een zooitje. We hebben een premier die verantwoordelijkheid neemt voor dingen die goed gaan en die dingen die niet goed gaan in de clownsschoenen schuift van de behaagzieke zonnebankminister die zingend in televisieprogramma’s optreedt. Die zonnebankminister speelt graag mooi weer, stelt maatregelen uit, laat zijn adviseurs elkaar in talkshows in de haren vliegen en neemt dan als het net te laat is alsnog de maatregel waarvan iedereen wist dat die nodig was. De minister durft niet echt de baas te zijn.

Dit doet De Huispopulist aan zijn jonge jaren denken toen hij nog maar een eenvoudig radioverslaggevertje was. Iedere ochtend groette hij het hoofd van de afdeling met ‘Goedemorgen, baas’. Op dag drie verzocht de baas hem met die begroeting te stoppen: ‘Het voelt niet goed dat zo expliciet te benoemen. Voor mij niet en voor de collega’s ook niet.’

Verman u

Nederland heeft een hiërarchie- en daarmee een verantwoordelijkheidsprobleem. Dat is misschien charmant, maar onacceptabel voor een minister tijdens een enorme crisis. Daarom een dringende oproep van De Huispopulist aan de zonnebankminister: verman u. Stop met optreden in alle niet-essentiële televisieprogramma’s, stop met zingen (sowieso slecht in coronatijden), doe normale schoenen aan en toon gravitas.

Mensen hoeven u niet aardig te vinden, mensen moeten u serieus nemen. Anders eindigt u als de Barry Hughes van de politiek: de Brits-Nederlandse voetbalcoach die volgens kenners een goede trainer was, maar nooit helemaal serieus werd genomen omdat hij ook furore maakte als carnavalszanger.

Neem impopulaire maatregelen liever iets te vroeg dan te laat en tenslotte: zeg tegen uw adviseurs dat ze hun adviezen en bezwaren aan u moeten melden en niet aan Giovanca, Paul de Leeuw of Eva Jinek. Wees de baas.

Chef verantwoordelijkheid afschuiven

En dan de toeslagenaffaire van de racistische Belastingdienst die honderden mensen in de ellende heeft gestort. Wat denkt u dat de premier doet die graag de schuld aan anderen geeft? Die geeft de schuld aan anderen. Het was weliswaar ‘absoluut een smet’ op zijn premierschap en Rutte zat ‘vol schaamte’, maar, hij had ‘geen directe verantwoordelijkheid voor dit beleid’.

Lekker makkelijk premier zijn zo. Rutte is chef verantwoordelijkheid afschuiven. Nu ander beleid aankondigen, de premierbonus incasseren en weer vier jaar op het pluche. Een laffe houding van een premier die al tien jaar leiding geeft aan een overheid die zijn burgers niet vertrouwt. Dat leidt tot rot.

Nu wilde De Huispopulist zijn beoordelingen graag illustreren met cijfers, sterren of ballen, maar kennelijk is de regel ‘in de nieuwskrant geen ballen!’ Nog niet de hele Volkskrant is dus doordrongen van het belang van een scherpe populistische koers. Dan maar zo: Hugo de Jonge krijgt 2 van de 5 ballen, Mark Rutte: 1/5.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant.