Columns & verhalen

Geachte heer Rutte,

Het is best knap dat u een paar weken geleden de langstzittende premier van Nederland bent geworden. We weten allemaal hoe graag u het wilde. Elke dag waarop u dichter bij het record van Lubbers kwam, zette u een streepje in uw kalender.

Maar waarom eigenlijk? Wat heeft u al die jaren gedaan? Heeft u het land beter, mooier en liever gemaakt? Heeft u er in die ruim 4.300 dagen voor gezorgd dat ons land klaar is voor de toekomst? Heeft u structurele problemen aangepakt? Nee, nee en nee.

Verzwegen en vergeten

U heeft er werkelijk alles aan gedaan om uw record te halen. Zo heeft u iedereen medeplichtig gemaakt aan uw beleid door verbondjes te sluiten met politici van links tot uiterst rechts, u heeft klusjes die politiek schade konden opleveren overgelaten aan collega’s, die dan ook één voor één de arena hebben verlaten. U heeft gelachen tot u pijn in de kaken kreeg.

God, wat was u altijd vriendelijk en lekker gewoon, met uw fiets en dat appeltje. En, o ja, u heeft ook geregeld een duister spel met de waarheid gespeeld. Op cruciale momenten verzweeg en vergat u dingen. U heeft uw doel bereikt. Gefeliciteerd.

Beeldvorming boven alles

En nu zitten we ermee. U heeft de politiek vergiftigd met uw nihilistische leegte. Liegen, draaien, geen verantwoordelijkheid nemen en altijd maar blijven zitten, zijn gemeengoed geworden in Den Haag.

U trad af vanwege de toeslagenaffaire en trad weer aan zonder de situatie van de slachtoffers te verbeteren. U beloofde beterschap en na het Omtzigt-debat deed u dat weer. We hebben er niks van gemerkt.

Heeft u uw kleine broertje Wopke Hoekstra de afgelopen week bezig gezien? Hij staat achter het regeerakkoord én achter een interview dat tegen dat akkoord inging. De kamer stuurde hem niet weg. Dat monster heeft u gecreëerd. De politiek is rot en het imago is kapot, een treurige paradox voor een premier die beeldvorming boven alles stelt.

Verziekte sfeer

Inmiddels stapelt de ene crisis zich op de andere. Niet gek als je jarenlang van het ene brandje naar het andere loopt. Nu zijn de branden te groot om te blussen. Had u maar een plan gehad voor onze landbouw en ons voedselsysteem. Had u maar bedacht hoe ons land in zijn eigen energie zou kunnen voorzien. Had u maar een idee gehad om onze welvaart eerlijker te verdelen, zodat mensen ook in moeilijkere tijden kunnen overleven.

Misschien was de sfeer in de samenleving dan minder verziekt. Misschien waren bevolkingsgroepen dan minder tegenover elkaar komen te staan.

U wakkert die tegenstellingen aan, door keer op keer begrip te tonen voor boze burgers die zich extremistisch en racistisch uitlaten en gewelddadig protesteren. Door uw populistische reflex en angst kiezers van u te vervreemden, heeft u foute krachten salonfähig gemaakt.

En nu is er de schrijnende situatie in Ter Apel, waar zevenhonderd asielzoekers op straat moeten slapen. Hoe dat heeft kunnen gebeuren, kunt u niet uitleggen.

Buitenlanders

U blijft steken in beleidsmatig, bureaucratisch gewauwel over verantwoordelijkheden van verschillende overheden. Had u Nederlanders zolang op straat laten slapen? Het enige wat u en uw partij doen, is het idee voeden dat de problemen in de samenleving vooral door buitenlanders komen.

Uw leiderschap is moreel failliet. U heeft uw record, u kunt gaan.

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant

Beste Mark,

Laat me je bedanken voor wat je voor de partij hebt gedaan. Bijna twaalf jaar premier, Mark! Dat is ongekend. In die tijd ben je echt in je rol gegroeid: beter haar, betere bril, de witte hemdsmouwen steeds iets daadkrachtiger opgerold. Ik weet niet of ze er echt zaten, maar je wekte de indruk dat er daaronder een paar stevige spierballen opbolden. Niet te stevig natuurlijk, want het moest wel beschaafd blijven. En vooral herkenbaar. God Mark, wat ben jij in die tien jaar herkenbaar geworden en gebleven. Met je fiets, je appeltje, je casual hoodies en je bezoek aan de Toppers. Dat hebben we met zijn allen uitstekend gedaan.

Beeldvorming, Mark

Het mooiste aan jou is je lach. Dat zullen de mensen in het land ook beamen. Elk gepruttel uit de oppositie wist je weg te lachen. God wat een stumpers. Dat was zo mooi man! Je ging niet eens op hun argumenten in. Gewoon, wahahaha! Goud.

Stel je eens voor hoe mensen thuis op de bank hiernaar keken: die zagen een woedende Jesse, Lodewijk, Lilianne of Lilian of hoe die types allemaal heten, als dreinende kinderen tekeergaan tegen een aardige, nette, vrolijke man. Wie denk je dat dan de sympathie kreeg? Juist, jij! De meeste kiezers gaat het niet om de inhoud. Beeldvorming, Mark. Die hadden we jarenlang in de pocket.

Wij zijn winnaars

Daarmee hebben we veel kunnen doen voor liberaal Nederland. Voor de ondernemers, de huizenbezitters, de multinationals en toch ook de boeren. De economie draaiden jarenlang als een tierelier en de mensen die het goed hadden, hebben het beter gekregen tijdens jouw premierschap.

Die mensen, dat zijn wij. Denk je dat wij ons bekommeren om Groningers met kapotte aardbevingshuizen, om studenten zonder basisbeurs, om asielzoekers die buiten moeten slapen, om jongeren die geen betaalbaar huis kunnen vinden, om flexwerkers met kutcontractjes? Om mensen met buitenlandse namen die slachtoffer werden van de toeslagenaffaire? Nee, Mark. Want die mensen zijn wij niet. Wij zijn winnaars. Hadden die losers maar harder moeten werken. Of rijkere ouders moeten hebben, haha. Grapje.

Je hebt ons jarenlang goed gediend. Je was onze nuttige idioot. Je had geen visie, wilde macht en je bezat precies het saaie soort charisma waar Nederlanders gek op zijn. Ideaal voor ons om mee te werken. Jaar na jaar voerde je zonder morren onze neoliberale agenda uit. Als jij je baantje maar mocht houden.

Dat was niet de afspraak, Mark

Jammer dat je opeens in jezelf ging geloven. Dat je ging denken dat je echt de baas was. Een met ideeën zelfs: na jarenlang briljant pappen en nathouden, wil je opeens stikstof aanpakken en de veestapel inkrimpen. Dat was niet de afspraak, Mark.

Zaterdag hebben we je teruggefloten. Het was kantje boord, maar 51 procent van het VVD-congres heeft tegen jouw stikstofbeleid gestemd. Net als bij Brexit en Trump waren het vooral de jongeren die anders stemden. Laat ze naar D66 gaan met hun groene waanbeelden. De VVD blijft de VVD. We gaan lekker hard rijden en het stikstofdebat weer jarenlang traineren met onderzoeken en commissies. Gezond rechts.

Van jou is helaas weinig over. De opgerolde mouwtjes hangen er slapjes bij en je gulle lach is verbeten. Als de beeldvorming niet meer werkt, wat hebben we dan nog aan je, Mark?

Deze column verscheen eerder in de Volkskrant